ფიმოზი - რა უნდა ვიცოდეთ ამ მდგომარეობის შესახებ

 

სარჩევი:

რა არის ფიმოზი

ფიმოზის სიმპტომები

ფიმოზი ბავშვებში

ფიმოზის მკურნალობა

როგორ ავიცილოთ თავიდან ფიმოზი

რა განსხვავებაა ფიმოზსა და პარაფიმოზს შორის?

როდის მივმართოთ ექიმს

 

ფიმოზი საკმაოდ გავრცელებული მდგომარეობაა მამაკაცებში, განსაკუთრებით ბავშვებში. ის შეიძლება იყოს როგორც თანდაყოლილი, ასევე შეძენილი და გარკვეულ დისკომფორტს უქმნის მამაკაცს. მოდით უფრო დეტალურად განვიხილოთ, თუ რას წარმოადგენს ეს მდგომარეობა, როგორ ვლინდება ის, რა გამოწვევების წინაშე აყენებს მამაკაცს და როგორ შეიძლება მისი მკურნალობა თუ პრევენცია.

რა არის ფიმოზი

ფიმოზი წარმოადგენს პენისის ჩუჩის შევიწროებას, რის გამოც ჩუჩის გადაწევა პენისის თავზე (გლანსზე) შეუძლებელი ხდება. მარტივად რომ ვთქვათ, ჩუჩა არ გადადის. ჩუჩა ვეღარ ასრულებს პენისის თავის დაცვის ფუნქციას და პენისის თავი მუდმივად დაფარული და მოჭერილია ჩუჩის მიერ. 

ფიმოზი გვხვდება როგორც ბავშვებში, ისე მოზრდილებში. მცირე ასაკის ბიჭებში ეს მდგომარეობა ნორმად ითვლება და ხშირად თავისთავად გაივლის 3-5 წლის ასაკამდე. ზრდასრულ მამაკაცებში კი ფიმოზი უფრო ხშირად შეძენილია და მისი გამომწვევი ფაქტორებია ხანგრძლივი გაღიზიანება, ტრავმა ან ინფექცია ჩუჩის არეში.

ფიმოზის სიმპტომები

ფიმოზის მთავარი სიმპტომი არის ჩუჩის შევიწროება და როცა ჩუჩა აღარ გადადის პენისის თავზე. ეს იწვევს პენისის თავის მოჭერას და გარკვეულ დისკომფორტს. 


ფიმოზის სიმპტომები:

  1. სიწითლე ან ფერის შეცვლა, რომელიც შეიძლება მოხდეს ინფიცირების/გაღიზიანების დროს.
  2. შეშუპება (ანთება)
  3. ტკივილი შარდვის დროს
  4. ტკივილი ერექციის ან სექსუალური აქტივობის დროს.

ფიმოზი გავლენას ახდენს შარდვის პროცესზე - მამაკაცი ვერ ახერხებს ჩუჩის ბოლომდე გადაწევას და შარდვისას შეიძლება ჩუჩა გადაიბეროს. თუ შარდის ნაკადი სუსტია ან ტკივილი აღინიშნება, ეს ფიმოზის ერთ-ერთი ნიშანია.

ფიმოზი აფერხებს პენისის თავის ადეკვატურ ჰიგიენას - ჩუჩის ქვეშ შეიძლება დაგროვდეს ჭუჭყი და სეკრეტი (სმეგმა), რაც კიდევ უფრო აღიზიანებს ამ ნაზ ქსოვილებს და იწვევს ანთებას (ბალანიტს ან ბალანოპოსთიტს).


ფიმოზმა შესაძლოა გამოიწვიოს სექსუალური პრობლემებიც - ტკივილი ან დისკომფორტი ერექციისა და სექსუალური აქტის დროს. ზოგჯერ ერექციისას ჩუჩა იმდენად უჭერს და აწვება პენისის თავს, რომ სისხლის მომარაგება ფერხდება და ქსოვილები იჭედება (განვითარდება ე.წ. პარაფიმოზი). ეს ძალიან მტკივნეული მდგომარეობაა და სასწრაფო სამედიცინო ჩარევას საჭიროებს.

ფიმოზი ბავშვებში

ახალშობილთა და ჩვილ ბავშვთა უმრავლესობას აღენიშნება ფიზიოლოგიური ფიმოზი - ანუ ჩუჩის შეჭმუხვნულობა, რაც ონტოგენეზის ნორმალურ ეტაპად ითვლება. პენისის ზომაში ზრდასთან ერთად თანდათან მცირდება ჩუჩის შემჭიდროება, იხსნება შეხორცებები და 5 წლის ასაკისთვის ჩუჩა უკვე თავისუფლად გადადის პენისის თავზე. თუ ეს პროცესი შეფერხდა და მდგომარეობა არ გაუმჯობესდა 5 წლის ასაკის შემდეგაც, საჭიროა ბავშვის უროლოგთან კონსულტაცია.


მნიშვნელოვანია ბავშვებში აღინიშნოს ჰიგიენის სათანადო წესები და ინფექციების პრევენცია ჩუჩის არეში. თუ ფიზიოლოგიური ფიმოზის ფონზე განვითარდა ინფექცია ან ბავშვს აღენიშნება გამოხატული ნაწიბუროვანი შევიწროება ჩუჩის კიდეზე, შესაძლოა საჭირო გახდეს გარკვეული მალამოებით მკურნალობა, ხოლო თუ ეს ეფექტური არ აღმოჩნდა, ქირურგიული ჩარევა.

ფიმოზის მკურნალობა

თუ ფიმოზი იწვევს მნიშვნელოვან დისკომფორტს, აფერხებს შარდვას, იწვევს ხშირ ინფექციებს ან პრობლემებს ქმნის სექსუალური ცხოვრებისთვის და არ რეაგირებს კონსერვატიულ მკურნალობაზე, საჭიროა ქირურგიული ჩარევა.


ფიმოზის ძირითადი სამკურნალო მეთოდია ჩუჩის სრულად ან ნაწილობრივ მოკვეთა ქირურგიული გზით - ცირკუმციზია, იგივე წინადაცვეთა. ეს პროცედურა სამედიცინო ჩვენებითაა აუცილებელი, თუმცა ზოგიერთ კულტურაში მას რუტინულად ატარებენ ახალშობილებში რელიგიური ან კულტურული ტრადიციით.


ცირკუმციზია ითვლება უსაფრთხო და ეფექტურ მეთოდად ფიმოზის სამკურნალოდ. ის სრულდება ადგილობრივი ან ზოგადი გაუტკივარების ქვეშ. პოსტოპერაციული გართულებები (სისხლდენა, ინფექცია, ჭრილობის გახსნა) იშვიათია და ადეკვატური მოვლის პირობებში მინიმუმამდეა დაყვანილი. 

ცირკუმცირებულ მამაკაცებში შემდგომში აღარ ვითარდება ფიმოზის რეციდივი, აღარ ხდება ჩუჩის ქვეშ ჭუჭყისა და სეკრეტის დაგროვება და ნაკლებია პენისის ლორწოვანის ინფექციების რისკი. თუმცა გასათვალისწინებელია, რომ ცირკუმციზიის შემდეგ პენისის თავის მგრძნობელობა შესაძლოა გარკვეულწილად დაქვეითდეს.

ვეა ოლიო გახლავთ კრემი, რომელიც სხვადასხვა შემთხვევაში ინიშნება ექიმის მიერ. ერთ-ერთია ფიმოზის ოპერაციის შემდეგ, რადგან კრემი  სწრაფად ახორცებს და აღმოფხვრის წვის შეგრძნებას ჩუჩის ოპერაციის შემდეგ.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ფიმოზი

ფიმოზის პრევენციისთვის მნიშვნელოვანია ბავშვობიდანვე სათანადო ჰიგიენის დაცვა. აუცილებელია ბავშვს ასწავლოთ ინტიმური ადგილების სისუფთავის დაცვა, ყოველდღიური ბანაობა და გენიტალიების რბილი საპნით გარეცხვა. ჩუჩის არეს დაჭმუჭვნა და გაღიზიანება უნდა ავიცილოთ თავიდან. ასაკის მატებასთან ერთად ბავშვმა უნდა ისწავლოს ჩუჩის ნაზად გადაწევა და გასუფთავება ჩუჩის ქვეშ.


თუ ბავშვი 5 წლის ასაკისთვის ვერ ახერხებს ჩუჩის თავისუფლად გადაწევას, უნდა გაიაროს ექიმის კონსულტაცია. დროული კონსერვატიული მკურნალობა (სპეციალური მალამოები, ჩუჩის გაჭიმვები) ხშირად ეფექტურია და არიდებს პაციენტს ქირურგიულ ჩარევას.

მოზრდილებში ფიმოზის პრევენციისთვის რეკომენდებულია სექსუალური აქტის დროს ლუბრიკანტების გამოყენება, რაც ამცირებს გაღიზიანებასა და ტრავმას ჩუჩის არეში. ასევე სასურველია დაიცვათ უსაფრთხო სექსის პრინციპები და გამოიყენოთ პრეზერვატივი, რადგან სქესობრივი გზით გადამდები დაავადებები ზრდის ფიმოზის განვითარების რისკს.


ზოგადად, ჰიგიენა, პრობლემის დროული შეფასება და სამედიცინო რჩევების მიღება ყველაზე ეფექტური გზაა ფიმოზის თავიდან ასაცილებლად ან მისი გართულებების შესამცირებლად. ფიმოზი არ წარმოადგენს რთულად სამკურნალო პრობლემას თანამედროვე მედიცინაში, თუმცა ადრეული ჩარევა და სწორი მოვლა-მკურნალობა მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს შედეგებს.

რა განსხვავებაა ფიმოზსა და პარაფიმოზს შორის?

ფიმოზი და პარაფიმოზი ორივე მდგომარეობაა, რომლებიც გავლენას ახდენს პენისის კანზე. თუმცა, პარაფიმოზი ყოველთვის გადაუდებელ მდგომარეობას წარმოადგენს, ხოლო ფიმოზი - არა.


პარაფიმოზი ემართებათ ნაწილობრივ ან მთლიანად წინდაუცვეთელ მამაკაცებს. ჩუჩის კანი იჭედება პენისის თავის (გლანსის) უკან და მისი უკან დაბრუნება შეუძლებელი ხდება. ეს შეიძლება მოხდეს, თუ თქვენ ცდილობთ ფიმოზის გაჭიმვის ვარჯიშების შესრულებას და ჩუჩას გადააწევთ უკან, მაგრამ ვეღარ დააბრუნებთ მის საწყის მდებარეობაზე. აუცილებელია დროული მკურნალობა, რათა თავიდან იქნას აცილებული პენისის თავის დაზიანება განგრენის განვითარებამდე.

როდის მივმართოთ ექიმს

  • თუ ბავშვი 5 წლის შემდეგაც ვერ ახერხებს ჩუჩის თავისუფლად გადაწევას, აუცილებელია ბავშვის უროლოგთან/პედიატრთან კონსულტაცია.
  • თუ ფიმოზის ფონზე გაგიჩნდათ ტკივილი ან დისკომფორტი გენიტალიების არეში, განსაკუთრებით შარდვისას ან ერექციის დროს, არ უნდა დააიგნოროთ ეს სიმპტომი და დროულად უნდა მიმართოთ ექიმს. ტკივილი შესაძლოა განპირობებული იყოს ანთებითი პროცესით, რასაც დროული მკურნალობა სჭირდება.
  • თუ ფიმოზთან ერთად შეამჩნიეთ გამონადენი ჩუჩის ქვეშ, სიწითლე, შეშუპება ან შეხებისას მტკივნეულობა, ეს შესაძლოა ინფექციის ნიშანი იყოს. ამ დროს აუცილებელია ექიმის კონსულტაცია და მკურნალობის დაწყება, რათა ინფექციამ არ მიაღწიოს შარდსასქესო სისტემის ზედა ნაწილებს.
  • თუ ფიმოზი იწვევს შარდვის გაძნელებას, ან შარდის შეკავებას, უნდა მიმართოთ ექიმს, რადგან ამან შეიძლება შარდის ბუშტის ფუნქციის დარღვევა ან საშარდე გზების ინფექცია გამოიწვიოს.
  • თუ ფიმოზის ფონზე გაქვთ განმეორებითი ინფექციები სასქესო ორგანოების მიდამოში, მოსალოდნელია, რომ საჭირო გახდება ჩუჩის ქირურგიულად მოცილება მდგომარეობის სამკურნალოდ.
  • ფიმოზის მქონე მამაკაცებს ხშირად აწუხებთ გართულებები სექსუალური ცხოვრების დროს - ტკივილი სქესობრივი აქტისას, ეაკულაციის პრობლემები, ლიბიდოს დაქვეითება. ეს საკითხები აუცილებლად უნდა განიხილოთ ექიმთან, რადგან ფიმოზის მკურნალობამ შესაძლოა მკვეთრად გააუმჯობესოს ცხოვრების ხარისხი.

ფიმოზის დროს ექიმთან ვიზიტი გარდაუვალია, თუ ის იწვევს ტკივილს, დისკომფორტს, ცხოვრების ხარისხის გაუარესებას ან თან ახლავს ინფექციური გართულებები. მნიშვნელოვანია არ მოხდეს პრობლემის იგნორირება, რადგან ადრეულ ეტაპზე მდგომარეობის მართვა ბევრად უფრო ეფექტურია და ამცირებს შემდგომი გართულებების რისკს.