ურეაპლაზმა: ყველაფერი, რაც ამ უხილავი ბაქტერიის შესახებ უნდა იცოდეთ

ურეაპლაზმა არის მიკროსკოპული ზომის ბაქტერია, რომელიც ჩნდება ადამიანის შარდ-სასქესო სისტემაში. ის მიეკუთვნება მიკოპლაზმების ოჯახს და არის ერთ-ერთი ყველაზე პატარა ცნობილი ორგანიზმი, რომელსაც შეუძლია დამოუკიდებლად გამრავლება. ურეაპლაზმა პირველად აღმოაჩინეს 1954 წელს და დღემდე ეს ბაქტერია კვლევის საგანია.

ურეაპლაზმას სახეობები  

არსებობს ურეაპლაზმას ორი ძირითადი სახეობა, რომლებიც გვხვდება ადამიანებში:

 

1. Ureaplasma urealyticum
2. Ureaplasma parvum

 

ეს ორი სახეობა განსხვავდება გენეტიკურად და შესაძლოა, სხვადასხვანაირი გავლენა ჰქონდეს ადამიანის ჯანმრთელობაზე, თუმცა კვლევები ამ მიმართულებით ჯერ კიდევ მიმდინარეობს.

გავრცელება  

ურეაპლაზმა საკმაოდ გავრცელებულია მოსახლეობაში. სხვადასხვა კვლევების მიხედვით, ზრდასრული მოსახლეობის 40-80% შეიძლება იყოს ურეაპლაზმას მატარებელი. გავრცელების სიხშირე განსხვავდება გეოგრაფიული მდებარეობის, სოციო-ეკონომიკური სტატუსის და სექსუალური აქტივობის მიხედვით.

 

ურეაპლაზმას გადაცემა ხდება რამდენიმე გზით:

 

1. სქესობრივი კონტაქტი: ეს არის გადაცემის ყველაზე გავრცელებული გზა. ურეაპლაზმა შეიძლება გადაეცეს ვაგინალური, ორალური ან ანალური სექსის დროს;
2. ვერტიკალური გადაცემა: ორსული ქალიდან ნაყოფს, ორსულობის ან მშობიარობის პროცესში;
3. არასქესობრივი გზა: იშვიათად, მაგრამ შესაძლებელია ურეაპლაზმას გადაცემა მჭიდრო ფიზიკური კონტაქტის დროს, მაგალითად, საერთო პირსახოცის ან საცურაო კოსტიუმის გამოყენებისას.

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ურეაპლაზმას არსებობა ორგანიზმში არ ნიშნავს აუცილებლად ინფექციას ან დაავადებას. ბევრ ადამიანს აქვს ეს ბაქტერია და არ უჩივის არაფერს, რადგან ჯანსაღი იმუნური სისტემა ახერხებს ბაქტერიის კონტროლს.

როგორია სიმპტომები  

ხშირად ურეაპლაზმა არ იწვევს არანაირ სიმპტომს. თუმცა, თუ ბაქტერია ზედმეტად გამრავლდა ან იმუნური სისტემა დასუსტებულია, შეიძლება გამოვლინდეს სხვადასხვა სიმპტომები.

მიუხედავად იმისა, რომ ურეაპლაზმა ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს, ზოგჯერ არაერთი სიმპტომით ვლინდება ქალებში. ეს სიმპტომები ასევე გვხვდება სხვა სქესობრივი გზით გადამდები ინფექციების დროსაც, ამიტომ მნიშვნელოვანია ყურადღებით მოვეკიდოთ ნებისმიერ უჩვეულო მოვლენას.

ურეაპლაზმა ქალებში შეიძლება გამოვლინდეს სხვადასხვა ფორმით. ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული პრობლემაა ბაქტერიული ვაგინოზი. ამ დროს ქალები უჩივიან უსიამოვნო შეგრძნებებს საშოს მიდამოში — ქავილს და წვას. ასევე, შეიძლება შეამჩნიოთ უჩვეულო ვაგინალური გამონადენი, რომელსაც აქვს დამახასიათებელი, თევზის მსგავსი სუნი. ზოგიერთ ქალს უჩნდება დისკომფორტი ან ტკივილი შარდვის ან სქესობრივი აქტის დროს.

ურეაპლაზმა საშვილოსნოს ყელის ანთების, ანუ ცერვიციტის მიზეზიცაა. ამ დროს ქალები გრძნობენ ტკივილს მუცლის ქვედა ნაწილში. ზოგჯერ დაავადებას ახასიათებს მცირე რაოდენობით სისხლიანი გამონადენი სქესობრივი აქტის შემდეგ.

კიდევ ერთი გართულება, რომელიც ვითარდება არის ენდომეტრიტი — საშვილოსნოს ლორწოვანი გარსის ანთება. ქალებს ხშირად აქვთ ცხელება, უჩივიან მუცლის ტკივილს და აქვთ უჩვეულო ვაგინალური გამონადენი.

ყველაზე სერიოზული გართულებაა მცირე მენჯის ანთებითი დაავადება (PID). ეს მდგომარეობა ხასიათდება მწვავე ტკივილით მუცლის ქვედა ნაწილში, მაღალი ცხელებით, გულისრევისა და ღებინების შეგრძნებით. PID-ი საჭიროებს სასწრაფო სამედიცინო ჩარევას.

კაცებში  

ურეაპლაზმა კაცებში ასევე იწვევს მრავალფეროვან სიმპტომებს. ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული პრობლემაა ურეთრიტი, ანუ შარდსადენის ანთება. ამ დროს კაცები უჩივიან წვას ან ტკივილს შარდვის დროს. ურეაპლაზმას კაცებში ახასიათებს გამჭვირვალე ან თეთრი გამონადენი პენისიდან და შარდვის გახშირებული მოთხოვნილება.

 

ურეაპლაზმამ შეიძლება გამოიწვიოს ეპიდიდიმიტი — სათესლე დანამატის ანთება. ამ დროს კაცები გრძნობენ ტკივილს და შეშუპებას სათესლეში. ხშირად ამას თან ახლავს ცხელება. 

კიდევ ერთი გავრცელებული პრობლემაა პროსტატიტი, ანუ წინამდებარე ჯირკვლის ანთება. პროსტატიტის დროს კაცებს აწუხებთ ტკივილი, რომელიც ჩნდება ეაკულაციის დროსაც. ზოგ შემთხვევაში თან ახლავს შარდვის გახშირება ან გაძნელება.

 

მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ეს სიმპტომები არ არის სპეციფიკური მხოლოდ ურეაპლაზმისთვის და შეიძლება გამოწვეული იყოს სხვა მიზეზებითაც. ამიტომ, თუ შეამჩნევთ ამ სიმპტომებიდან რომელიმეს, აუცილებლად უნდა მიმართოთ ექიმს. მხოლოდ სპეციალისტს შეუძლია დასვას ზუსტი დიაგნოზი და დანიშნოს შესაბამისი მკურნალობა.

ორსულებში 

ურეაპლაზმა ორსულებში განსაკუთრებულ ყურადღებას საჭიროებს, რადგან მან შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული გართულებები:

 

1. ნაადრევი სანაყოფე გარსების გახევა (PROM) — წყლების ნაადრევი დაღვრა, რაც ზრდის ინფექციის რისკს როგორც დედისთვის, ისე ნაყოფისთვის;
2. ნაადრევი მშობიარობა — მშობიარობის დაწყება 37 კვირამდე, რაც ზრდის ახალშობილის ჯანმრთელობის პრობლემების რისკს;
3. ქორიოამნიონიტი:

• პლაცენტის, ნაყოფის გარსების და სანაყოფე სითხის ინფექცია;
• ცხელება, ტაქიკარდია და მუცლის ტკივილი.

1. ორსულობის შეწყვეტა — სპონტანური აბორტი ან ნაყოფის სიკვდილი საშვილოსნოში;
2. ნაყოფის ზრდის შეფერხება ინფექციის გამო.

 

ახალშობილებში ურეაპლაზმამ შეიძლება გამოიწვიოს:

• ნეონატალური პნევმონია;
• მენინგიტი;
• სეფსისი;
• ბრონქოპულმონური დისპლაზია (ფილტვების განვითარების პრობლემა)

 

მიუხედავად ამისა, მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ურეაპლაზმას არსებობა ორსულ ქალებში ძალიან ხშირია (დაახლოებით 80%) და უმეტეს შემთხვევაში არ იწვევს პრობლემებს. თუმცა, რისკების გამო, ორსულებს ურჩევენ რეგულარულ შემოწმებას.

როგორ ხდება დიაგნოსტიკა  

ურეაპლაზმას დიაგნოსტიკა რთულია, რადგან ის ძნელად კულტივირდება ლაბორატორიულ პირობებში. ამიტომ, ძირითადად გამოიყენება მოლეკულური მეთოდები:

 

1. PCR (პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია) ტესტი — ეს ყველაზე ზუსტი და მგრძნობიარე მეთოდია, რომელიც ამოწმებს ბაქტერიის დნმ-ის არსებობას სხეულის სითხეებში; 
2. კულტურალური კვლევა — ეს მეთოდი ნაკლებად გამოიყენება ურეაპლაზმასთვის, რადგან ბაქტერია ძნელად იზრდება ხელოვნურ გარემოში
3. სეროლოგიური ტესტები — ამოწმებს ანტისხეულების არსებობას სისხლში, ნაკლებად ზუსტია, ვიდრე PCR. 

 

შესამოწმებელი ნიმუშები შეიძლება იყოს:

 

• ვაგინალური ან ცერვიკალური ნაცხი;
• შარდის ნიმუში;
• სპერმა;
• სანაყოფე სითხე (ორსულობის დროს);
• ზურგის ტვინის სითხე (ახალშობილებში მენინგიტის ეჭვის შემთხვევაში)

როგორ მკურნალობენ? 

ურეაპლაზმას მკურნალობა საკმაოდ რთული და კომპლექსური პროცესია, რომელიც მოითხოვს სპეციალიზებულ მიდგომას. ეს ბაქტერიული ინფექცია განსაკუთრებულია იმით, რომ ურეაპლაზმას არ გააჩნია უჯრედის კედელი, რაც მას მდგრადს ხდის ბევრი ჩვეულებრივი ანტიბიოტიკის მიმართ. სწორედ ამიტომ, მკურნალობა ძირითადად ეფუძნება სპეციფიკური ანტიბიოტიკების გამოყენებას.

 

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ მკურნალობის სქემა ყოველთვის ინდივიდუალურად შეირჩევა. ექიმი ითვალისწინებს პაციენტის ასაკს, ზოგად ჯანმრთელობის მდგომარეობას, ორსულობის სტატუსს და თანმხლებ დაავადებებს. ჩვეულებრივ, მკურნალობის კურსი გრძელდება 7-დან 14 დღემდე, თუმცა ეს პერიოდი შეიძლება შეიცვალოს კონკრეტული შემთხვევის გათვალისწინებით.

 

არსებობს სხვადასხვა მედიკამენტი, რომელთა შემადგენლობაში შესული ნივთიერებები ებრძვიან ბაქტერიას. ფრომილიდი უნო არის მედიკამენტი, რომელიც შეიცავს ლარითრომიცინს. ლარითრომიცინი ეფექტიანია ისეთი სპეციფიკური ბაქტერიების წინააღმდეგ, როგორიცაა მიკოპლაზმა, ურეაპლაზმა, ქლამიდია, ლეგიონელა.

 

დასკვნის სახით უნდა ითქვას, რომ ურეაპლაზმას მკურნალობა მოითხოვს კომპლექსურ მიდგომას და აუცილებლად უნდა მიმდინარეობდეს კვალიფიციური ექიმის მეთვალყურეობის ქვეშ. სწორად შერჩეული ანტიბიოტიკი და მკურნალობის რეჟიმი მნიშვნელოვნად ზრდის გამოჯანმრთელების შანსებს და ამცირებს გართულებების რისკს.

 

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ:

• მკურნალობის პერიოდში რეკომენდებულია თავის შეკავება სქესობრივი კონტაქტისგან ან პრეზერვატივის გამოყენება;
• პარტნიორის მკურნალობა აუცილებელია რეინფექციის თავიდან ასაცილებლად;
• ალკოჰოლის მიღება არ არის რეკომენდებული მკურნალობის პერიოდში

 

მკურნალობის დასრულების შემდეგ, 3-4 კვირაში რეკომენდებულია განმეორებითი ტესტირება, რათა დადასტურდეს ინფექციის ელიმინაცია.

როგორ ავიცილოთ თავიდან ურეაპლაზმა 

მიუხედავად იმისა, რომ ურეაპლაზმა ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს, მისი გადაცემის პრევენცია მნიშვნელოვანია სქესობრივი გზით გადამდები ინფექციების თავიდან ასაცილებლად. 

 

პრევენციული ზომები მოიცავს უსაფრთხო სექსს, რაც თავისთავად გულისხმობს პრეზერვატივის გამოყენებას და რეკომენდებულია სექსუალური პარტნიორების რაოდენობის შემცირება.

 

აუცილებელია ჰიგიენის დაცვა — სასქესო ორგანოების რეგულარული, მაგრამ ფრთხილი გაწმენდა მხოლოდ წყლით. 

 

რეგულარული სამედიცინო შემოწმება მნიშვნელოვანია. ეს მოიცავს წელიწადში ერთხელ მაინც გინეკოლოგთან ან უროლოგთან ვიზიტსა და სქესობრივი გზით გადამდებ ინფექციებზე ტესტირებას, ახალ პარტნიორთან ურთიერთობის დაწყებისას.

 

მნიშვნელოვანია ჯანსაღი ცხოვრების წესის დანერგვა, რაც თავის მხრივ, დაბალანსებული კვებით იმუნური სისტემის გაძლიერებას, რეგულარულ ვარჯიშს, სტრესის მართვას, ალკოჰოლის და თამბაქოს მოხმარების შეზღუდვას გულისხმობს. 

 

ურეაპლაზმა არის რთული და კომპლექსური მიკროორგანიზმი, რომელიც ხშირად გვხვდება ადამიანის ორგანიზმში. მიუხედავად იმისა, რომ ის ხშირად არ იწვევს სიმპტომებს, გარკვეულ შემთხვევებში შეიძლება გახდეს სერიოზული ჯანმრთელობის პრობლემების მიზეზი.

 

მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ:

 

• ურეაპლაზმას არსებობა არ ნიშნავს აუცილებლად დაავადების მიმდინარეობას;
• რეგულარული სამედიცინო შემოწმება მნიშვნელოვანია პრობლემების ადრეული გამოვლენისთვის;
• უსაფრთხო სექსის პრაქტიკა და ჰიგიენის დაცვა ამცირებს ინფიცირების რისკს;
• თუ გაქვთ სიმპტომები ან ეჭვი გეპარებათ ინფექციაზე, აუცილებლად მიმართეთ ექიმს.