ეგზემა - მიზეზები, სიმპტომები და მკურნალობა

 

სარჩევი:

რა არის ეგზემა

ეგზემის სიმპტომები

როდის მივმართოთ ექიმს

ეგზემის ტიპები

ეგზემის გამომწვევი მიზეზები

ეგზემის რისკ-ფაქტორები

ვის ემართება ეგზემა?

ეგზემის ტრიგერები

ეგზემის დიაგნოსტიკა

ეგზემის მკურნალობა

 

რა არის ეგზემა?

ეგზემა არის კანის გავრცელებული დაავადება, რომელიც იწვევს ქავილს, გამონაყარს, ლაქებსა და ინფექციას. ეს არის დერმატიტის ერთ-ერთი სახე და აერთიანებს კანის დაავადებების სხვადასხვა ფორმებს, რომლებიც იწვევენ კანის ანთებასა და გაღიზიანებას. ყველაზე გავრცელებული ტიპია ატოპიური დერმატიტი, იგივე ატოპიური ეგზემა. "ატოპიური" ნიშნავს, რომ ადამიანი უფრო მეტადაა მიდრეკილი ალერგიული მდგომარეობების მიმართ, როგორიცაა  მაგალითად ასთმა.

უმეტეს შემთხვევაში, სიმპტომების მართვა შესაბამისი მკურნალობითა და გამაღიზიანებლების თავიდან აცილებითაა შესაძლებელი. გამღიზიანებლებში იგულისხმება ის ფაქტორები, რომლებმაც შეიძლება გავლენა მოახდინონ კანზე მათთან კონტაქტის შემთხვევაში. 

ეგზემის სიმპტომები

ეგზემა ყველასთვის განსხვავებულია და მდგომარეობის გამწვავება ყოველთვის არ ხდება ერთი და იმავე ადგილას.


მიუხედავად იმისა, თუ სხეულის რა ნაწილზე აქვს ადამიანს ეგზემა, ის თითქმის ყოველთვის იწვევს ქავილს. ზოგჯერ ქავილი იწყება გამონაყარის გაჩენამდე. ეგზემის სიმპტომები პირდაპირი აისახება კანზე და კანი ასევე შეიძლება იყოს:

  1. წითელი
  2. მშრალი
  3. დამსკდარი

ეგზემის სიმპტომები ჩვილებში

ჩვილებში გამონაყარმა შეიძლება გამოიწვიოს გამონადენი ქერქოვანი მდგომარეობა, ძირითადად სახესა და თავის ქალაზე. ზოგჯერ ასევე ვრცელდება მკლავების, ფეხების, ზურგისა და გულმკერდის მიდამოში. ახალშობილებს სიმპტომები უჩნდებათ დაბადებიდან პირველი რამდენიმე კვირის ან თვის განმავლობაში.

ეგზემის სიმპტომები ბავშვებში

ბავშვებსა და მოზარდებს ჩვეულებრივ აქვთ გამონაყარი იდაყვების ნაკეცებში, მუხლებთან კისერზე, ან მაჯებსა და კოჭებზე. გამონაყარი ხდება ქერცლოვანი და მშრალი.

სიმპტომები მოზრდილებში

გამონაყარი ჩვეულებრივ გვხვდება სახეზე, მუხლებთან, მაჯებზე, ხელებსა და ფეხებზე.

კანი, სავარაუდოდ, იქნება ძალიან მშრალი, სქელი და ქერცლოვანი. ღია კანის მქონე ადამიანებში ეს უბნები დასაწყისში მოწითალოა, შემდეგ კი გადაიქცევა ყავისფრად. მუქკანიან ადამიანებში ეგზემამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს კანის პიგმენტაციაზე, რის შედეგადაც დაზიანებული უბანი უფრო ღია ან მუქი ხდება.

გამწვავება ზოგჯერ გრძელდება რამდენიმე დღე ან კვირა.

როდის მივმართოთ ექიმს

დაუყოვნებლივ დაუკავშირდით ექიმს, თუ შეამჩნიეთ რომელიმე შემდეგი:

  1. ინფექციის ნიშნები, როგორიცაა ცხელება, სიწითლე, ჩირქი ან ბუშტუკები
  2. ეგზემა უცებ იცვლება ან უარესდება
  3. მკურნალობა არაა ეფექტური

ეგზემის ტიპები

ეგზემა მოიცავს ისეთ მდგომარეობებს, როგორიცაა:

ატოპიური დერმატიტი

ეს არის ის, რასაც ხალხი ჩვეულებრივ გულისხმობს, როდესაც ამბობენ "ეგზემას". ეს ყველაზე გავრცელებული ფორმაა და გავლენას ახდენს მოსახლეობის საკმაოდ დიდ ნაწილზე. ატოპიური დერმატიტის გამო ხშირად ვითარდება სხვა ალერგიული დარღვევები, როგორიცაა ასთმა და თივის ცხელება. ხშირად იწყება ბავშვობაში.


გაეცანით ბლოგს და გაიგეთ როგორ ხდება კანის მოვლა ატოპიური დერმატიტის დროს

კონტაქტური დერმატიტი 

ეს გამოცდილება თითქმის ყველას აქვს ცხოვრების რომელიმე ეტაპზე. კონტაქტური დერმატიტი იწყება მაშინ, როცა კანი ეხება რაღაცას, რაც იწვევს გამონაყარს. ტრიგერს შეუძლია გამოიწვიოს გაღიზიანება ან ალერგიული რეაქცია. ტრიგერები უნიკალურია თითოეული ადამიანისთვის და განსხვავდება კონტაქტური დერმატიტის ორი ტიპის მიხედვით:

  1. გამაღიზიანებელი დერმატიტი უფრო გავრცელებული სახეა და უფრო მჭიდროდ არის დაკავშირებული ატოპიური დერმატიტის მქონე ადამიანებთან. ტრიგერებმა შეიძლება იყოს კანის მოვლის პროდუქტები, საპნები და სარეცხი საშუალებები, ნიკელის შემცველი სამკაულები და ინდუსტრიული ქიმიკატები, როგორიცაა გამხსნელები და ცემენტი.
  2. ალერგიული დერმატიტი გამწვავდება, როდესაც თქვენი კანი შეხებაში მოდის რაღაცასთან, რომელზეც გაქვთ ალერგია. ხშირი ალერგენებია შხამიანი სურო, ნიკელი და სხვა მეტალები, არომატიზატორები და სილამაზის პროდუქტები სურნელებით, რეზინი, ლატექსი და კონსერვანტი თიმეროსალი. ზოგიერთი ადამიანისთვის, მზის სინათლეც საკმარისია რეაქციის გამოსაწვევად.
    დისჰიდროზული ეგზემა

ეს ეგზემის უფრო იშვიათი, მაგრამ რთული ფორმაა. ამ დროის წარმოიქმნება პატარა ბუშტუკები ხელისგულებზე, ტერფებზე და თითებზე. ოფლმა ან ისეთმა გამაღიზიანებლებმა, როგორიცაა მეტალები, შეიძლება გამოიწვიოს მისი აფეთქება.

ნეიროდერმატიტი 

ეგზემის ეს ტიპი ხშირად წარმოქმნის მხოლოდ ერთ ან ორ ლაქას, ხშირად კისრის უკანა მხარეს, მკლავზე ან ფეხზე. რისკ ფაქტორებში შედის ეგზემის სხვა ფორმის ქონა, როგორიცაა ატოპიური ან კონტაქტური დერმატიტი, ან უბრალოდ ძალიან მშრალი კანი. ზოგიერთ ფსიქიკურ პრობლემას, როგორიცაა შფოთვითი აშლილობა და ობსესიურ-კომპულსური აშლილობა (OCD), ასევე შეუძლია მისი გამოწვევა. 30-დან 50 წლამდე ასაკის ქალებს უფრო მაღალი შანსი აქვთ მისი განვითარების, ვიდრე სხვა ადამიანებს.


არსებობს კიდევ ბევრი ტიპი: ნუმულარული ეგზემა, სებორეული დერმატიტი, სტაზისური დერმატიტი და ა.შ.

ეგზემის გამომწვევი მიზეზები

ზუსტად არაა ცნობილი, რა იწვევს ეგზემას. ფაქტორები, რომლებმაც შეიძლება გაზარდონ მისი განვითარების ალბათობა, მოიცავს:

  • იმუნური სისტემის პასუხი გამაღიზიანებელზე
  • კანის ბარიერში არსებული პრობლემები, რომლებიც უშვებს ტენს გარეთ და მიკრობებს შიგნით
  • ოჯახური ისტორია სხვა ალერგიების ან ასთმის მხრივ

ეგზემის რისკ-ფაქტორები

სტრესი და გენეტიკური ფაქტორები ეგზემის განვითარების ყველაზე გავრცელებულ რისკ-ფაქტორებს შორისაა. მაგრამ არსებობს სხვა ფაქტორებიც, მათ შორის:

  1. ძალიან მშრალი კანის ქონა
  2. თმის მოვლის ან კანის პროდუქტების გამოყენება გარკვეული ალერგენებით
  3. კვებითი ალერგიები
  4. ცივ, ნესტიან ან ჭაობიან, ცხელ ადგილებში ცხოვრება

ვის ემართება ეგზემა?

  1. ეგზემის განვითარების ალბათობა უფრო მაღალია, თუ თქვენს ოჯახში ვინმეს ჰქონდა ეს დაავადება. ეს არ არის სრულიად გენეტიკური, მაგრამ გენები ზრდის შანსებს.
  2. ეგზემა ყველაზე ხშირად ვლინდება 5 წლამდე
  3. თუ ზრდასრულ ასაკში გექნებათ ეგზემა, უფრო სავარაუდოა, რომ ის განვითარდება 20 წლის ასაკისთვის, ან 50 წელს ზემოთ.
  4. ატოპიური დერმატიტი უფრო ხშირია ბავშვებში, მაშინ როცა ისეთი ფორმები, როგორიცაა ნუმულარული ეგზემა, უფრო დამახასიათებელია მოზრდილებისთვის.

ეგზემის ტრიგერები

ზოგიერთ ადამიანს აღენიშნება ქავილით გამონაყარის გამწვავება ისეთ შემთხვევებში, როგორებიცაა:

  • უხეში ქსოვილი და ტანსაცმელი
  • გადამეტებული სიცხის ან სიცივის შეგრძნება
  • საყოფაცხოვრებო პროდუქტები, როგორიცაა საპონი ან სარეცხი საშუალება
  • ცხოველის ბეწვი
  • ინფექციები ან გაციება
  • სტრესი
  • ოფლიანობა

ეგზემის დიაგნოსტიკა

არ არსებობს ერთი ტესტი, რომელიც შეძლებს ეგზემის დადგენას. ეგზემის დიაგნოსტიკა ხდება ექიმის მიერ კანის დათვალიერებითა და რამდენიმე შეკითხვის დასმით.

რადგან ეგზემის მქონე ბევრ ადამიანს აქვს ალერგიებიც, ექიმმა შეიძლება დანიშნოს ალერგიის ტესტი გამაღიზიანებლების ან ტრიგერების გამოსავლენად. ეგზემის მქონე ბავშვებს განსაკუთრებით ხშირად უტარდებათ ალერგიის ტესტები.


თუ თქვენი ექიმი დაგისვამთ ეგზემის დიაგნოზს, თქვენ შეგიძლიათ დაუსვათ მას შეკითხვები, რომელზე პასუხებიც აუცილებლად გამოგადგებათ:

  • რა არის ჩემი კანის დატენიანების საუკეთესო გზა?
  • საჭიროა თუ არა სპეციალური საპნების, ლოსიონებისა და სარეცხი საშუალებების შეძენა? არომატის გარეშე ან მგრძნობიარე კანის პროდუქტები ეხმარება ამ მდგომარეობის შემსუბუქებას?
  • არის თუ არა საკვები, რომელსაც უნდა მოვერიდო, რათა შემეძლოს სიმპტომების კონტროლი?
  • რომელია ის ქსოვილები და ტანსაცმელი, რომელსაც უნდა მოვერიდო?
  • აუარესებს თუ არა შინაური ცხოველების ბეწვი სიმპტომებს?
  • იწვევს თუ არა სტრესი გამწვავებას?

არის თუ არა ეგზემა გადამდები?

არა. თქვენ არ შეგიძლიათ გადაგედოთ ეგზემა ვინმესგან ან გადასდოთ ის სხვებს.

ეგზემის მკურნალობა

ეგზემის მკურნალობა ორიენტირებულია ქავილის შემსუბუქებასა და გართულებების პრევენციაზე.

მედიკამენტები

ექიმმა შეიძლება დაგინიშნოთ კორტიკოსტეროიდების შემცველი კრემები და მალამოები ანთების შესამსუბუქებლად. თუ სხეულის რომელიმე ნაწილი დაინფიცირდება, სავარაუდოდ, დაგჭირდებათ ანტიბიოტიკები.


სოლუბალმის კრემი გახლავთ ქავილის საწინააღმდეგო წამალი, რომელიც გამოიყენება კანის ანთებითი სიმპტომებისა და ქავილის სამკურნალოდ, მათ შორის ეგზემის დროს.

ელიდელი არის ეგზემის მალამო და ატოპიური დერმატიტის დროს ინიშნება.

ადვანტანი ასევე გახლავთ ეგზემის კრემი 

კლოვეიტი მალამო ინიშნება სხვადასხვა შემთხვევებში: ატოპიური ეგზემა; ცხიმიანი, აქერცვლადი ელემენტების გამოვლენა (სებორეული დერმატიტი); ძლიერი ქავილი (წითელი ბრტყელი ლიქენი); ფსორიაზი; ალერგენთან კონტაქტით გამოწვეული ანთება.


შეგახსენებთ, რომ თითოეული მედიკამენტი ინიშნება ექიმის მიერ და თვითნებურად მიღება არაა რეკომენდებული.