ფარინგიტი ბავშვებში - რა უნდა ვიცოდეთ

 

სარჩევი:

ფარინგიტის სიმპტომები ბავშვებში

როგორ ვრცელდება ფარინგიტი ბავშვებში

რა გართულებები შეიძლება მოჰყვეს ფარინგიტს ბავშვებში

ფარინგიტის ტიპები ბავშვებში

ფარინგიტის დიაგნოსტიკა ბავშვებში

როგორ ხდება ფარინგიტის მკურნალობა ბავშვებში

როგორ შეიძლება ფარინგიტის პრევენცია ბავშვებში

როდის უნდა მიმართოს მშობელმა ექიმს

 


ფარინგიტი ხახის უკანა კედლის ანთებითი დაავადებაა, რომელიც საკმაოდ გავრცელებულია ბავშვებში. ის შეიძლება გამოწვეული იყოს ვირუსებით ან ბაქტერიებით და ხშირად თან ახლავს სხვა რესპირატორულ ინფექციებს. მშობლებისთვის მნიშვნელოვანია ამ დაავადების სიმპტომების, გავრცელების გზების, მკურნალობისა და პრევენციის ღონისძიებების ცოდნა.

ფარინგიტის სიმპტომები ბავშვებში

ფარინგიტის ყველაზე გავრცელებული სიმპტომებია:

  • ყელის ტკივილი და წვა
  • ხახის სიწითლე
  • ყლაპვის გაძნელება
  • ცხელება
  • ლიმფური კვანძების გადიდება კისრის არეში
  • თავის ტკივილი
  • ხმის ჩახლეჩა
  • დაღლილობა და სისუსტე

სიმპტომები ჩვეულებრივ ვითარდება თანდათანობით და მძიმდება რამდენიმე დღის განმავლობაში.

როგორ ვრცელდება ფარინგიტი ბავშვებში

ფარინგიტი ადვილად გადამდები დაავადებაა და ძირითადად შემდეგი გზებით ვრცელდება:

  1. ხველებისა და ცემინების დროს წარმოქმნილი რესპირატორული წვეთების ჰაერით გავრცელებით
  2. ინფიცირებული ზედაპირების შეხებით და შემდგომ თვალების, ცხვირის ან პირის შეხებით
  3. პირდაპირი კონტაქტით ინფიცირებულ პირთან (მაგ. კოცნა)

ფარინგიტი განსაკუთრებით სწრაფად ვრცელდება ბავშვთა თავშეყრის ადგილებში - ბაღებსა და სკოლებში, რადგან ბავშვები ხშირად არ იცავენ ჰიგიენის ნორმებს.

რა გართულებები შეიძლება მოჰყვეს ფარინგიტს ბავშვებში

ფარინგიტს იშვიათად, მაგრამ მაინც შეიძლება მოჰყვეს გარკვეული გართულებები:

  • შუა ყურის ანთება (ოტიტი)
  • სინუსიტი
  • ფილტვების ანთება (პნევმონია)
  • პერიტონზილარული აბსცესი

დროული მკურნალობა და ბავშვზე მეთვალყურეობა ამცირებს ამ გართულებების რისკს.

ფარინგიტის ტიპები ბავშვებში

ბავშვებში ფარინგიტი შეიძლება გამოწვეული იყოს სხვადასხვა ინფექციური თუ არაინფექციური ფაქტორით. ქვემოთ განვიხილავთ ფარინგიტის ძირითად ტიპებს, რომლებიც გვხვდება ბავშვთა ასაკში:

  1. ვირუსული ფარინგიტი: ეს არის ბავშვებში ფარინგიტის ყველაზე გავრცელებული ფორმა. გამომწვევი ვირუსებია: რინოვირუსები, ადენოვირუსები, კოქსაკი ვირუსები, Epstein-Barr ვირუსი და სხვა. ვირუსული ფარინგიტი ხშირად თან ახლავს სხვა რესპირატორულ ინფექციებს და ვლინდება სხვადასხვა ფორმით: ყელის ტკივილი, ცხელება, ინტოქსიკაცია და ლიმფადენოპათია.
  2. ბაქტერიული ფარინგიტი: ბავშვებში ბაქტერიული ფარინგიტის ყველაზე ხშირი გამომწვევია A ჯგუფის β-ჰემოლიზური სტრეპტოკოკი (GABHS). ეს ფორმა გვხვდება უფრო მოზრდილ ბავშვებში (5-15 წწ) და ხასიათდება ყელის მწვავე ტკივილით, მაღალი ცხელებით (>38°C), ცუდი სუნით პირიდან, თავის ტკივილითა და ღებინებით. ფარინგსის ლორწოვანი ჰიპერემიულია, შეშუპებული, ნადებით.
  3. ატოპიური (ალერგიული) ფარინგიტი: ბავშვებში ფარინგიტის ერთ-ერთი მიზეზი შეიძლება იყოს ალერგია (მაგ. მტვერზე, ცხოველის ბეწვზე, საკვებზე). ამ დროს ყელის ტკივილს თან ერთვის ცხვირის გაღიზიანება, ცემინება, თვალების ქავილი. ატოპიური ფარინგიტის ნიშნებია ფარინგსის შეშუპება, ჰიპერემია და გრანულაციები უკანა კედელზე.
  4. გასტროეზოფაგური რეფლუქსით გამოწვეული ფარინგიტი: კუჭის შიგთავსის უკუდინება საყლაპავში (რეფლუქსი) შეიძლება გახდეს ხახის გაღიზიანებისა და ფარინგიტის მიზეზი ბავშვებში. ამ დროს ყელის ტკივილს ახლავს ხშირი ამოხველება, ხმის ჩახლეჩა, ყურებში ტკივილი. რეფლუქსური ფარინგიტი დიაგნოსტირდება pH-მეტრიკითა და ენდოსკოპიით.
  5. ტრავმული ფარინგიტი: ეს ფორმა ვითარდება ხახის ლორწოვანის დაზიანების შედეგად, მაგალითად უცხო სხეულის ჩაყლაპვისას, ინტუბაციის ან გასტროსკოპიის შემდეგ. ბავშვებში ფარინგიტის გამომწვევი ასევე შეიძლება იყოს საკვების ნაწილაკები, მაგარი სათამაშოები, ტრავმა პირის ღრუს არეში.

ფარინგიტის სხვადასხვა ტიპის ცოდნა აუცილებელია ბავშვების მკურნალობის ინდივიდუალური მიდგომისა და გართულებების პრევენციისთვის. მშობლებმა უნდა იცოდნენ თითოეული ფორმის გამომწვევი მიზეზები და კლინიკური ნიშნები.

ფარინგიტის დიაგნოსტიკა ბავშვებში

ფარინგიტის დიაგნოსტიკა ბავშვებში ეფუძნება სიმპტომების შეფასებას, ფიზიკურ გასინჯვას და ლაბორატორიულ კვლევებს.

  • ანამნეზი და სიმპტომების შეფასება: ექიმი გამოჰკითხავს მშობელს ბავშვის სიმპტომების, მათი ხანგრძლივობის, სიმძიმისა და თანმხლები ნიშნების შესახებ. ასევე, ამ დროს ხდება ინფორმაციის შეგროვება ბავშვის ალერგიების, ქრონიკული დაავადებების და მიღებული მედიკამენტების შესახებ.
  • ფიზიკური გასინჯვა: ექიმი ათვალიერებს ბავშვის ხახას სპეციალური ფარნით, აფასებს ლორწოვანის სიწითლეს, შეშუპებას, ნადებს ან ჩირქოვან გამონადენს. ასევე სინჯავს ლიმფურ კვანძებს კისრის არეში, ისმენს ფილტვებს და ზოგადად აფასებს ბავშვის მდგომარეობას.
  • რაპიდ ანტიგენური ტესტი (RAT) ან ხახის ნაცხის ანალიზი: თუ არსებობს ეჭვი GABHS-ით გამოწვეულ ფარინგიტზე, ექიმი იღებს ნაცხს ბავშვის ხახიდან და ატარებს სწრაფ ტესტს (RAT) სტრეპტოკოკის ანტიგენზე.. RAT-ის მგრძნობელობა ბავშვებში არის 70-90%, ამიტომ უარყოფითი შედეგის შემთხვევაში რეკომენდებულია ბაქტერიოლოგიური კვლევის ჩატარება.
  • სისხლის ანალიზები: სპეციფიკურ შემთხვევებში, მაგალითად EBV ინფექციის ეჭვისას (ინფექციური მონონუკლეოზი) შეიძლება დაინიშნოს ბავშვის სისხლის საერთო ანალიზი ან სპეციფიკური ტესტები (მაგ. მონო ტესტი, EBV-ის საწინააღმდეგო ანტისხეულების განსაზღვრა).

სხვა კვლევები: გარკვეულ შემთხვევებში ექიმს შეუძლია დანიშნოს დამატებითი კვლევები ფარინგიტის გართულებების ან თანმხლები პათოლოგიების გამოსარიცხად ბავშვებში, მაგალითად:

  1. რენტგენოგრაფია ან კტ (პერიტონზილარული ან პარაფარინგეალური აბსცესის ეჭვისას)
  2. ეზოფაგოსკოპია ან ბარიუმით კვლევა (თუ გამოხატულია დისფაგია)
  3. ალერგოლოგიური კვლევები (ბავშვებში ალერგიული ფარინგიტის შემთხვევაში)

ფარინგიტის სწორი მართვისთვის ბავშვებში მნიშვნელოვანია გამომწვევი მიზეზის დადგენა, რასაც საფუძვლად უდევს ზუსტი დიაგნოსტიკა. ანამნეზი და ფიზიკური გასინჯვა კარგ წარმოდგენას იძლევა დაავადების სურათზე, ხოლო ლაბორატორიული და ინსტრუმენტული კვლევები საშუალებას იძლევა დაზუსტდეს დიაგნოზი და გამოირიცხოს მსგავსი კლინიკის მქონე სხვა პათოლოგიები ბავშვის ასაკში.

როგორ ხდება ფარინგიტის მკურნალობა ბავშვებში

ფარინგიტის მკურნალობა დამოკიდებულია გამომწვევზე. ვირუსული ფარინგიტის მკურნალობა შემდეგნაირად ხდება:

  1. აუცილებელია ხშირი დასვენება
  2. უხვი თბილი სითხეების მიღება
  3. ტკივილგამაყუჩებელი
  4. ყელის სამკურნალო საშუალებები (სპრეი, აბი)

ბაქტერიული ფარინგიტის შემთხვევაში (განსაკუთრებით A ჯგუფის სტრეპტოკოკით გამოწვეული), საჭიროა ანტიბიოტიკოთერაპია.

  1. სიროფი თოუქსი გახლავთ ყელის ტკივილის წამალი. ასევე ინიშნება გაციება, ხველა,ბრონქიტის დროს.
  2. ტერაფლუ გამოიყენება პირის ღრუსა და ხახის ინფექციების დროს.
  3. საწუწნი ტაბლეტი ფარინგოსეპტი გამოიყენება პირის ღრუს და ცხვირხახის ინფექციების დროს ასევე ტონზილექტომიის და კბილის ამოღების შემდგომი გართულებების პროფილაქტიკისთვის. 
  4. დორიტრიცინი არის ყელის ტკივილის ეფექტური საშუალება. ინიშნება სხვა შემთხვევებშიც: სტომატიტი, ლარინგიტი,გინგივიტი. 
  5. Cef-400 - ცეფ-400 ინიშნება ზედა სასუნთქი გზების ინფექციებისას; მაგ:  ბაქტერიული ფარინგიტი, ტონზილიტი, შუა ყურის ოტიტი.


შეგახსენებთ, რომ მედიკამენტები ინიშნება ექიმის მიერ და დამოუკიდებლად მიღება არაა რეკომენდებული.

როგორ შეიძლება ფარინგიტის პრევენცია ბავშვებში

ფარინგიტის თავიდან ასაცილებლად მშობლებმა უნდა ასწავლონ ბავშვებს ხელების რეგულარული დაბანა საპნითა და წყლით, განსაკუთრებით კვების წინ და ტუალეტით სარგებლობის შემდეგ.


ასევე მნიშვნელოვანია ხველებისა და ცემინების დაფარვა ცხვირსახოცით ან იდაყვის შიდა ზედაპირით. ინფიცირების პერიოდში ბავშვმა უნდა შეზღუდოს კონტაქტი სხვებთან, განსაკუთრებით ბაღში ან სკოლაში სიარული.

როდის უნდა მიმართოს მშობელმა ექიმს

მშობელმა ბავშვი აუცილებლად უნდა მიიყვანოს ექიმთან, თუ:

სიმპტომები 3-4 დღეზე მეტხანს გრძელდება
ბავშვს აღენიშნება მაღალი ცხელება (38.5°C ზემოთ)
ბავშვს უჭირს ყლაპვა და სუნთქვა
ბავშვს აქვს ყურის ტკივილი ან ოტორეა
წარმოიქმნა აბსცესი (ჩირქოვანი წარმონაქმნი) ხახასთან

ფარინგიტი გავრცელებული დაავადებაა ბავშვებში, რომლის დროულად ამოცნობა და მართვა შესაძლებელია. მშობლების ინფორმირებულობა საკვანძო ფაქტორია ბავშვის ჯანმრთელობისა და კეთილდღეობისთვის. პრევენციისა და ჰიგიენის ნორმების დაცვით შესაძლოა ამ დაავადების შემთხვევათა მნიშვნელოვნად შემცირება.