ბევრი ადამიანისთვის შარდის შეუკავებლობა ტაბუდადებული თემაა, რომელზეც საუბარი უხერხულობას იწვევს. ეს პრობლემა გაცილებით უფრო გავრცელებულია, ვიდრე ბევრს ჰგონია. მილიონობით ადამიანი მთელ მსოფლიოში ებრძვის ამ მდგომარეობას, რომელიც მნიშვნელოვნად აუარესებს ცხოვრების ხარისხს. მოდით, უფრო ახლოს გავიცნოთ ხსენებული პრობლემა და ვნახოთ, როგორ შეიძლება მისი მართვა.
რა არის შარდის შეუკავებლობა და როგორია მისი სახეები
შარდის შეუკავებლობა არის მდგომარეობა, როდესაც ადამიანს უჭირს შარდის კონტროლი. ეს შეიძლება გამოიხატოს მცირე გაჟონვით ხველების ან დაცემინების დროს, ან უფრო სერიოზული ფორმით - როდესაც ადამიანს უეცრად უჩნდება მოშარდვის ძლიერი სურვილი და ვერ ასწრებს საპირფარეშომდე მისვლას.
არსებობს შარდის შეუკავებლობის რამდენიმე ტიპი. ყველაზე გავრცელებულია სტრესული და იმპერატიული შეუკავებლობა. სტრესული შეუკავებლობა ხდება, როდესაც მუცლის ღრუში წნევა იზრდება - მაგალითად, ხველების, დაცემინების ან მძიმე საგნის აწევის დროს. იმპერატიული შეუკავებლობა კი ხასიათდება უეცარი, ძლიერი სურვილით მოშარდვისა, რომელსაც თან ახლავს შარდის უნებლიე გამოყოფა.
შარდის შეუკავებლობა ქალებსა და მამაკაცებში
ქალები უფრო ხშირად აწყდებიან შარდის შეუკავებლობის პრობლემას, ვიდრე მამაკაცები. ამის მიზეზია ორსულობა, მშობიარობა და მენოპაუზა. ორსულობის დროს საშვილოსნო აწვება შარდის ბუშტს, რაც იწვევს შარდვის გახშირებას და ზოგჯერ შეუკავებლობასაც.
მშობიარობის შემდეგ კი შესაძლოა დასუსტდეს მენჯის ფსკერის კუნთები, რაც ასევე ხელს უწყობს შეუკავებლობას. მენოპაუზის დროს ესტროგენის დონის შემცირება იწვევს შარდსადენის ლორწოვანი გარსის გათხელებას, რაც ასევე ზრდის შეუკავებლობის რისკს.
მამაკაცებში შარდის შეუკავებლობის ყველაზე ხშირი მიზეზი პროსტატის პრობლემებია. პროსტატის გადიდება საკმაოდ ხშირია ასაკოვან მამაკაცებში. ის აწვება შარდსადენს და იწვევს შარდვის გაძნელებას ან პირიქით, შეუკავებლობას. პროსტატის კიბოს მკურნალობის შემდეგაც შეიძლება განვითარდეს შარდის შეუკავებლობა.
სიმპტომები და ნიშნები
შარდის შეუკავებლობის ძირითადი სიმპტომია, რა თქმა უნდა, შარდის უნებლიე გამოყოფა. თუმცა, არსებობს სხვა ნიშნებიც, რომლებიც შეიძლება მიუთითებდეს ამ პრობლემაზე:
- ხშირი მოშარდვის სურვილი, განსაკუთრებით ღამით
- უეცარი, ძლიერი სურვილი მოშარდვისა
- შარდვის დაწყების გაძნელება
- შარდნაკადის შესუსტება
- შარდვის შემდეგ ბოლომდე დაუცლელობის შეგრძნება
თუ შეამჩნიეთ ეს სიმპტომები, აუცილებლად მიმართეთ ექიმს. ადრეული დიაგნოსტიკა და მკურნალობა მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პროგნოზს.
დროებითი შარდის შეუკავებლობა
დროებითი შარდის შეუკავებლობა ხშირად გამოწვეულია გარკვეული საკვებით, სასმელით ან მედიკამენტებით, რომლებიც შარდმდენის ფუნქციას ასრულებენ. ეს ნივთიერებები ასტიმულირებენ შარდის ბუშტს და ზრდიან შარდის მოცულობას. განვიხილოთ თითოეული მათგანი:
- ალკოჰოლი: ალკოჰოლი არის დიურეტიკი, რომელიც ზრდის შარდის გამოყოფას და ამცირებს თირკმლების უნარს შეინარჩუნოს წყალი. ეს იწვევს ხშირ შარდვას და პოტენციურად შარდის შეუკავებლობას.
- კოფეინი: კოფეინი ასევე დიურეტიკია. ის ასტიმულირებს შარდის ბუშტს და ზრდის შარდის წარმოქმნას. ყავა, ჩაი და ენერგეტიკული სასმელები შეიცავენ დიდი რაოდენობით კოფეინს.
- გაზიანი სასმელები და მინერალური წყალი: ამ სასმელებში გვხვდება ნახშირორჟანგი, რომელიც აღიზიანებს შარდის ბუშტს და ზრდის შარდვის სიხშირეს.
- ხელოვნური დამატკბობლები: ზოგიერთი ხელოვნური დამატკბობელი, განსაკუთრებით ასპარტამი, იწვევს შარდის ბუშტის გაღიზიანებას.
- შოკოლადი: შოკოლადი შეიცავს როგორც კოფეინს, ასევე თეობრომინს, ორივე მათგანი დიურეტიკია.
- ცხარე წიწაკა: ცხარე საკვები, განსაკუთრებით წიწაკა, ზოგჯერ აღიზიანებს შარდის ბუშტს და იწვევს ხშირ შარდვას.
- გულის და წნევის წამლები, სედატივები და კუნთების მომადუნებლები: ეს მედიკამენტები ხშირად იწვევენ გვერდით ეფექტებს, მათ შორის შარდის შეუკავებლობას.
- C ვიტამინის დიდი დოზები: C ვიტამინის ჭარბი მიღება შეიძლება მოქმედებდეს როგორც დიურეტიკი.
გარდა ამისა, დროებითი შარდის შეუკავებლობა შეიძლება გამოწვეული იყოს ადვილად სამკურნალო სამედიცინო მდგომარეობებით:
- საშარდე გზების ინფექცია: ინფექციები აღიზიანებენ შარდის ბუშტს, რაც იწვევს შარდვის ძლიერ სურვილს და ზოგჯერ შეუკავებლობას. სიმპტომები შეიძლება მოიცავდეს წვას შარდვისას, ხშირ შარდვას და მღვრიე ან სისხლიან შარდს.
- ყაბზობა: სწორი ნაწლავი მდებარეობს შარდის ბუშტის ახლოს და იზიარებს ბევრ საერთო ნერვს. მაგარი, შეკუმშული განავალი სწორ ნაწლავში იწვევს ამ ნერვების ზედმეტ აქტიურობას და ზრდის შარდვის სიხშირეს. ეს შეიძლება გამოიწვიოს ბოჭკოების არასაკმარისი რაოდენობით მიღებამ, დეჰიდრატაციამ ან გარკვეულმა მედიკამენტებმა.
ქრონიკული შარდის შეუკავებლობა
ქრონიკული შარდის შეუკავებლობა შეიძლება გამოწვეული იყოს ქვემოთ ჩამოთვლილი ფიზიკური პრობლემებით ან ცვლილებებით:
- ორსულობა: ჰორმონალური ცვლილებები და ნაყოფის გაზრდილი წონა იწვევს სტრესულ შეუკავებლობას. ორსულობის დროს მატულობს შარდის ბუშტზე ზეწოლა, რაც ართულებს შარდის შეკავებას.
- მშობიარობა: მშობიარობამ შეიძლება დაასუსტოს შარდის ბუშტის კონტროლისთვის საჭირო კუნთები და დააზიანოს შარდის ბუშტის ნერვები და საყრდენი ქსოვილები. ეს იწვევს მენჯის ფსკერის დაწევას (პროლაფსს). პროლაფსის დროს შარდის ბუშტი, საშვილოსნო, სწორი ნაწლავი ან წვრილი ნაწლავი შეიძლება გადმოვარდეს ჩვეული პოზიციიდან.
- ასაკობრივი ცვლილებები: შარდის ბუშტის კუნთის დაბერება ამცირებს შარდის ბუშტის უნარს შეინახოს შარდი. ასევე, შარდის ბუშტის უნებლიე შეკუმშვები უფრო ხშირად ხდება ასაკის მატებასთან ერთად.
- მენოპაუზა: მენოპაუზის შემდეგ ქალები ნაკლებ ესტროგენს გამოიმუშავებენ - ჰორმონს, რომელიც ხელს უწყობს შარდის ბუშტისა და შარდსადენის ამომფენი ქსოვილების ჯანმრთელობას. ამ ქსოვილების გაუარესება ამძიმებს შეუკავებლობას.
- პროსტატის გადიდება: განსაკუთრებით ხანდაზმულ მამაკაცებში, შეუკავებლობა ხშირად გამოწვეულია პროსტატის ჯირკვლის გადიდებით, მდგომარეობით, რომელსაც კეთილთვისებიანი პროსტატის ჰიპერპლაზია ეწოდება.
- პროსტატის კიბო: მამაკაცებში სტრესული შეუკავებლობა ან მოშარდვის გადაუდებელი სურვილი შეიძლება დაკავშირებული იყოს პროსტატის კიბოსთან. თუმცა, უფრო ხშირად, შეუკავებლობა არის პროსტატის კიბოს მკურნალობის გვერდითი ეფექტი.
- ობსტრუქცია: სიმსივნემ შარდის გზების გასწვრივ შეიძლება დაბლოკოს შარდის ნორმალური ნაკადი, რაც იწვევს გადავსებით გამოწვეულ შეუკავებლობას. შარდის კენჭები - მაგარი, ქვისმაგვარი მასები, რომლებიც წარმოიქმნება შარდის ბუშტში - ზოგჯერ იწვევს შარდის გაჟონვას.
- ნევროლოგიური დარღვევები: მულტიპლური სკლეროზი, პარკინსონის დაავადება, ინსულტი, თავის ტვინის სიმსივნე ან ზურგის ტვინის დაზიანება შეიძლება ხელს უშლიდეს შარდის ბუშტის კონტროლში ჩართულ ნერვულ სიგნალებს, რაც იწვევს შარდის შეუკავებლობას.
როგორ მკურნალობენ შარდის შეუკავებლობას?
შარდის შეუკავებლობის მკურნალობა დამოკიდებულია მის გამომწვევ მიზეზზე და სიმძიმეზე. ხშირად, ცხოვრების წესის ცვლილებები საკმარისია მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად. ეს შეიძლება მოიცავდეს:
- წონის დაკლებას - ჭარბი წონა ზრდის წნევას შარდის ბუშტზე
- კოფეინისა და ალკოჰოლის მიღების შემცირებას - ეს ნივთიერებები აძლიერებს შარდის გამოყოფას
- მენჯის ფსკერის კუნთების გამაძლიერებელ ვარჯიშებს - ე.წ. კეგელის ვარჯიშები
- მოშარდვის გრაფიკის დაცვას - რეგულარული მოშარდვა ამცირებს შეუკავებლობის რისკს
თუ ეს ზომები არ არის საკმარისი, ექიმმა შეიძლება დანიშნოს შარდის შეუკავებლობის მედიკამენტები ან ფიზიოთერაპია. ზოგ შემთხვევაში შეიძლება საჭირო გახდეს ქირურგიული ჩარევაც.
ერთ-ერთი მედიკამენტი, რომელიც ამ პრობლემის დროს გამოიყენება, გახლავთ ვეზიფიქსი.
როგორია ცხოვრება შარდის შეუკავებლობით
შარდის შეუკავებლობა შეიძლება იყოს დამთრგუნველი და სტრესული მდგომარეობა, მაგრამ მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ეს არ არის სასირცხვილო და არც უიმედო სიტუაცია. თანამედროვე მედიცინა გვთავაზობს მრავალ გზას ამ პრობლემის სამართავად.
თუ გაწუხებთ შარდის შეუკავებლობა, ნუ მოგერიდებათ დახმარების თხოვნა. ესაუბრეთ თქვენს ექიმს, გაუზიარეთ თქვენი პრობლემა ოჯახის წევრებს ან მეგობრებს. მხარდაჭერა ძალიან მნიშვნელოვანია ამ მდგომარეობის დაძლევაში.
შარდის შეუკავებლობა არ არის უბრალოდ ასაკის თანმდევი პროცესი - ეს არის მდგომარეობა, რომელიც საჭიროებს ყურადღებას და მკურნალობას. თუ თქვენ ან თქვენს ახლობელს აწუხებს ეს პრობლემა, ნუ დაუშვებთ, რომ ის გახდეს თქვენი ცხოვრების ხარისხის გაუარესების მიზეზი.
მიმართეთ სპეციალისტს, მიიღეთ საჭირო დახმარება და იცხოვრეთ სრულფასოვნად. გახსოვდეთ, რომ თქვენ არ ხართ მარტო ამ ბრძოლაში - მილიონობით ადამიანი მთელ მსოფლიოში წარმატებით უმკლავდება ამ გამოწვევას ყოველდღიურად.
ქვემოთ მოცემული ინფორმაცია საჭიროა სოციალური ავტორიზაციისთვის
შესვლა
Create New Account