ყველაფერი ჭინჭრის ციების შესახებ

 

სარჩევი:

რა არის ჭინჭრის ციება

ჭინჭრის ციების სიმპტომები

ჭინჭრის ციება გამომწვევი მიზეზები

ჭინჭრის ციების ტიპები

ჭინჭრის ციება ბავშვებში

ჭინჭრის ციება დიაგნოსტიკა

ჭინჭრის ციების მკურნალობა

ხშირად დასმული კითხვები

 

ჭინჭრის ციება, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც ურტიკარია, საკმაოდ გავრცელებული პრობლემაა. ადამიანების დაახლოებით 20%-ს ცხოვრების გარკვეულ ეტაპზე აღენიშნება ჭინჭრის ციება. გამომწვევი მიზეზები სხვადასხვაა. ჩვეულებრივ იწყება კანის ქავილით და შემდეგ ჩნდება წითელი ლაქები.

რა არის ჭინჭრის ციება?

ჭინჭრის ციება ალერგიული რეაქციაა. ალერგიულ რეაქციას იწვევს საკვები, ან გარემო პირობები. 

მთავარი სიმპტომი ქავილია, მაგრამ შესაძლოა იგრძნოთ წვა ან ჩხვლეტა. ზოგჯერ, ჭინჭრის ციების გამონაყარი უერთდება ერთმანეთს და წარმოქმნიან უფრო დიდ უბნებს. 

ხშირ შემთხვევაში, ჭინჭრის ციება დროებითი პრობლემაა და გამონაყარის უმეტესობა თავისით ქრება. თუმცა, ქრონიკული ჭინჭრის ციება, რომელსაც თან ახლავს მძიმე ალერგიული რეაქცია, ექიმთან კონსულტაციას მოითხოვს.

ჭინჭრის ციების სიმპტომები

ჭინჭრის ციების სიმპტომები მოიცავს:

გამონაყარი

წითელი გამონაყარი, რომელსაც ახასიათებს ქავილი. გამონაყარი ჩნდება სხეულის ნებისმიერ წერტილში და განსხვავდება ზომით.

ქავილი

ჭინჭრის ციებით დაავადებულთა უმეტესობას აღენიშნება ქავილი. ქავილის მოთხოვნილება ზოგ შემთხვევაში ძალიან ძლიერია და შეიძლება გაუარესდეს ღამით ან გარკვეული გამაღიზიანებლის საპასუხოდ, როგორიცაა სიცხე.

შეშუპება 

ზოგიერთ შემთხვევაში, ჭინჭრის ციებამ შეიძლება გამოიწვიოს ანგიონევროზული შეშუპება. ხშირად თვალების, ტუჩების, ხელების, ფეხების ან სასქესო ორგანოების ირგვლივ. შეშუპება საკმაოდ მტკივნეულია, ვითარდება ყელის ტკივილი და სუნთქვის გაძნელება.

სიწითლე 

გამონაყარი, როგორც წესი, წითელია ან კანის ფერისაა. დაჭერისას შეიძლება თეთრი გახდეს. 

წვის ან ჩხვლეტის შეგრძნება

ზოგიერთ ადამიანს ქავილის გარდა ან მის ნაცვლად შეიძლება აღენიშნებოდეს წვისა და ჩხვლეტის შეგრძნება.

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ჭინჭრის ციება შეიძლება გამოწვეული იყოს სხვადასხვა ფაქტორით. მათ შორის: ალერგიული რეაქციები, ინფექციები, სტრესი, ტემპერატურის ცვლილებები, მედიკამენტები და ა.შ. 

თუ თქვენ გაქვთ ჭინჭრის ციების სიმპტომები, განსაკუთრებით თუ ისინი მძიმეა, და გრძელდება რამდენიმე დღეზე მეტ ხანს, მნიშვნელოვანია დროულად მიმართოთ ექიმს.

ჭინჭრის ციება გამომწვევი მიზეზები

როდესაც ადამიანს აქვს ალერგიული რეაქცია, სხეული სისხლში იწყებს ჰისტამინის გამოყოფას. ჰისტამინი არის ქიმიკატი, რომელსაც ჩვენი სხეული აწარმოებს, რათა დაიცვას თავი ინფექციებისგან.

ზოგ ადამიანში ჰისტამინი იწვევს შეშუპებას, ქავილს და ჭინჭრის ციებასთან დაკავშირებულ მრავალ სიმპტომს. ალერგენების თვალსაზრისით, ჭინჭრის ციება შეიძლება გამოწვეული იყოს ფაქტორებით:

• მტვერი
• მედიკამენტები
• საკვები
• ცხოველების ქერქი
• მწერების ნაკბენი.

გამომწვევი მიზეზი ხშირად სხვა გარემოებებიცაა. ადამიანებს ჭინჭრის ციება უჩნდებათ სტრესის, მჭიდრო ტანსაცმლის, ვარჯიშის, დაავადებების ან ინფექციების შედეგად.

ასევე შესაძლებელია ჭინჭრის ციების განვითარება ცხელი/ცივი ტემპერატურის გამო, ან ჭარბი ოფლიანობისას გაღიზიანების შედეგად. იმის გამო, რომ არსებობს რამდენიმე პოტენციური გამომწვევი მიზეზი, ხშირად შეუძლებელია ჭინჭრის ციების რეალური მიზეზის დადგენა.

ჭინჭრის ციების ტიპები

​არსებობს ორი ძირითადი ტიპი.

მწვავე ჭინჭრის ციება

მწვავე ჭინჭრის ციება გრძელდება ექვს კვირაზე ნაკლებ ხანს. მწვავე ჭინჭრის ციება შეიძლება მოულოდნელად გამოჩნდეს და ხშირად ალერგიული რეაქციის შედეგია. გამომწვევი მიზეზები:

1. საკვები, როგორიცაა თხილი, შოკოლადი, თევზი, პომიდორი, კვერცხი, კენკრა და რძე.
2. მედიკამენტები, განსაკუთრებით ანტიბიოტიკები - პენიცილინი ან ასპირინი.
3. მწერების ნაკბენი.
4. ინფექციები, მათ შორის ვირუსული ინფექციები: გაციება, ჰეპატიტი ან საშარდე გზების ინფექციები.
5. ფიზიკური სტიმულები, როგორიცაა წნევა, ტემპერატურის ცვლილებები ან მზის ზემოქმედება, თუმცა ეს უფრო ხშირად იწვევს ფიზიკურ ჭინჭრის ციებას.
6. კონტაქტი ქიმიურ გამღიზიანებლებთან.
7. სტრესი ასევე შეიძლება იყოს ფაქტორი, თუმცა ის უფრო ხშირად ასოცირდება ქრონიკულ ციებასთან.

მწვავე ჭინჭრის ციების სიმპტომებია წითელი გამონაყარი და ქავილი. გამონაყარი  შეიძლება გამოჩნდეს სხეულის ნებისმიერ წერტილში, განსხვავებული ზომითა და ფორმით.

ქრონიკული ჭინჭრის ციება

ქრონიკული ჭინჭრის ციება გრძელდება ექვს კვირაზე მეტი ხნის განმავლობაში და ხშირად არ აქვს იდენტიფიცირებული მიზეზი. ზოგიერთ ადამიანში ქრონიკული ჭინჭრის ციება შეიძლება გაგრძელდეს თვეების ან წლების განმავლობაშიც კი. მწვავე ჭინჭრის ციებისგან განსხვავებით, სადაც ხშირად შესაძლებელია გამომწვევი მიზეზების იდენტიფიცირება, ქრონიკულ ურტიკარიას ზოგჯერ არ აქვს მკაფიო გამომწვევი. 

შესაძლო ფაქტორები მოიცავს:

• ავტოიმუნური დარღვევები, როდესაც სხეულის იმუნური სისტემა თავს ესხმის საკუთარ ქსოვილებს.
• სხვადასხვა დაავადებები: ფარისებრი ჯირკვლის დაავადება, ჰორმონალური დისბალანსი, გარკვეული ინფექციები.
• არაალერგიული რეაქციები საკვებზე ან დანამატებზე.
• სტრესი, რამაც შეიძლება გააუარესოს მდგომარეობა.

სიმპტომები მწვავე ჭინჭრის ციების მსგავსია, მაგრამ უფრო დიდხანს გრძელდება და მათი ქრონიკული ხასიათის გამო შეიძლება მნიშვნელოვნად იმოქმედოს ცხოვრების ხარისხზე.

ჭინჭრის ციება ბავშვებში

ჭინჭრის ციება ბავშვებში ხშირად გამოწვეულია ვირუსული ინფექციებით, უფრო მეტად, ვიდრე მოზრდილებში. ალერგია მედიკამენტებზე, შინაურ ცხოველებზე ან სხვა გარემო ფაქტორებზე ასევე გავრცელებული მიზეზებია. 

ბავშვებში დიაგნოზი ხშირად ფოკუსირებულია პოტენციური ალერგიული რეაქციების იდენტიფიცირებაზე. მკურნალობა ჩვეულებრივ მოიცავს ანტიჰისტამინებს სიმპტომების გასაკონტროლებლად.

ჭინჭრის ციება ბავშვებში იწვევს დისკომფორტსა და ქავილის გაზრდილ მოთხოვნილებას. ასევე არსებობს სოციალური დისკომფორტის ასპექტი, თუ ჭინჭრის ციება ძალიან ხილულია. ამან შეიძლება გავლენა მოახდინოს თვითშეფასებაზე და თანატოლებთან ურთიერთობაზე.

როდის უნდა მიმართოს მშობელმა სასწრაფო სამედიცინო დახმარებას?

ბავშვებს შეიძლება ჰქონდეთ სიცოცხლისათვის საშიში ალერგიული რეაქციები. თუ ბავშვს უჭირს სუნთქვა, უეცრად განუვითარდა უხეში ხველა, უჭირს ყლაპვა ან მოულოდნელად დაეწყო ლაპარაკის დარღვევა, სასწრაფოდ უნდა მიმართოთ სამედიცინო დახმარებას.

ჭინჭრის ციების დიაგნოსტიკა

ჭინჭრის ციების დიაგნოსტიკა ხდება ექიმის მიერ. პირველი ნაბიჯი მოიცავს კანის დათვალიერებას. ალერგიის ტესტები მნიშვნელოვანია იმის დასადგენად, თუ რა იწვევს რეაქციას, მაგრამ ეს ძირითადად ეხება მწვავე ჭინჭრის ციებას. 

ალერგიის ტესტები ჭინჭრის ციების დიაგნოზისთვის მოიცავს:

1. კანის ტესტები: ამ ტესტის დროს ექიმები ამოწმებენ სხვადასხვა ალერგენს თქვენს კანზე. თუ კანი გაწითლდება ან შეშუპებულია, ეს ნიშნავს, რომ თქვენ ალერგიული ხართ ამ ნივთიერების მიმართ. კანის ტესტირება, როგორც წესი, არ კეთდება ქრონიკული ჭინჭრის ციების დროს.
2. სისხლის ანალიზი: სისხლის ტესტი ამოწმებს თქვენს სისხლში სპეციფიკურ ანტისხეულებს. თქვენი სხეული ქმნის ანტისხეულებს ალერგენებთან საბრძოლველად. თუ თქვენი ორგანიზმი ძალიან ბევრ ანტისხეულს გამოიმუშავებს, შეიძლება განვითარდეს ჭინჭრის ციება და შეშუპება.

ჭინჭრის ციების მკურნალობა

უმეტეს შემთხვევაში, ჭინჭრის ციება ქრება მკურნალობის გარეშე. ექიმმა შეიძლება დაგინიშნოთ მედიკამენტები ან მოგცეთ რჩევები, როგორ იმკურნალოთ სახლის პირობებში.

ჭინჭრის ციების მკურნალობა მოიცავს:

ალერგიის სამკურნალო საშუალებები 

ანტიჰისტამინური საშუალებები ბლოკავს ჰისტამინის ეფექტს. მათი მიღება შესაძლებელია პერორალურად (აბის გადაყლაპვა) ან ადგილობრივად. ანტიჰისტამინი აქრობს ქავილის მოთხოვნილებას და ალერგიულ რეაქციებს ნაკლებად მწვავეს ხდის. 

იმისდა მიხედვით, თუ რამდენად მძიმეა ჭინჭრის ციება, ექიმმა შეიძლება დაგინიშნოთ სხვადასხვა ალერგიის საწინააღმდეგო მედიკამენტები. შეგახსენებთ, რომ თვითნებურად წამლების მიღება არაა რეკომენდებული და აუცილებლად მიმართეთ ჯანდაცვის სპეციალისტს.

თანამედროვე მედიცინაში არსებობს არაერთი მედიკამენტი, რომელიც ექიმის მიერ ინიშნება ჭინჭრის ციების დროს. 

ალერტეკი ინიშნება სხვადასხვა დაავადების დროს: სეზონური და ქრონიკული ალერგიული რინიტი; ალერგიული კონიუნქტივიტი; ქავილით მიმდინარე დერმატოზები; ჭინჭრის ციება, კვინკეს შეშუპება. 

პარლაზინი ასევე არის მედიკამენტი, რომელიც შველის მუდმივ ალერგიულ რინიტს, ჭინჭრის ციებას, ქავილს და ა.შ.

გარეგანი გამოყენების გელი ფსილო-ბალზამი გახლავთ მზის დამწვრობისა და ჭინჭრის ციები წამალი და ხშირად ინიშნება, როდესაც პაციენტს აქვს ქავილით მიმდინარე ეგზემა და ჩუტყვავილა.

მედიკამენტი ლორანექსი არის ჭინჭრის ციების და რინიტის წამალი.

ცეზერა გახლავთ ალერგიის საწინააღმდეგო საშუალება.

 

შეგახსენებთ, რომ ყოველი მედიკამენტი ინიშნება ექიმის მიერ და თვითნებურად მიღება დაუშვებელია.

მკურნალობა სახლში

ჭინჭრის ციების შესამსუბუქებლად შეგიძლიათ მიიღოთ გრილი აბაზანა ან შხაპი, ჩაიცვათ თავისუფალი ტანსაცმელი და წაისვათ ცივი კომპრესები. 

ხშირად დასმული კითხვები

1. რა განსხვავებაა ჭინჭრის ციებასა და გამონაყარს შორის?

გამონაყარი არის კანის მდგომარეობა, რომელიც მოიცავს რაღაც უჩვეულო, როგორიცაა ლაქები, შეშუპება, ქავილი ან სიწითლე. ჭინჭრის ციება არის გამონაყარის მაგალითი, მაგრამ ყველა გამონაყარი არ არის ჭინჭრის ციება.

2. რამდენად ხშირია ჭინჭრის ციება?

მოსახლეობის დაახლოებით 20%-ს ერთხელ მაინც ხვდება ჭინჭრის ციება. მოსახლეობის დაახლოებით 1%-3%-ს აქვს ქრონიკული ჭინჭრის ციება.

3. ჭინჭრის ციება გადამდებია?

კანის სხვა დაავადებებისგან განსხვავებით, ჭინჭრის ციება არ არის გადამდები. 

4. რამდენ ხანში გადის ჭინჭრის ციება?

ჭინჭრის ციება ჩვეულებრივ ქრება რამდენიმე დღეში, ან კვირაში. თუმცა, ქრონიკული ჭინჭრის ციება შეიძლება ბევრად მეტხანს გაგრძელდეს.