მენსტრუაციული ციკლის დარღვევის მიზეზები და მკურნალობა

 

სარჩევი:

ჭარბი მენსტრუაცია (მენორაგია)

მენსტრუალური ციკლის არ არსებობა (ამენორეა)

მტკივნეული პერიოდები (დისმენორეა)

არარეგულარული მენსტრუალური ციკლი

მენსტრუალური დარღვევების დიაგნოსტიკა და მკურნალობა

მენსტრუალურ ციკლთან დაკავშირებული სხვა პრობლემები

პრემენსტრუალური სინდრომი

 

მენსტრუალური ციკლის დარღვევები საკმაოდ ხშირი პრობლემაა ქალებში. ეს შეიძლება გამოიხატოს სხვადასხვა სახით, როგორიცაა ძალიან ძლიერი ან ძალიან სუსტი სისხლდენა, არარეგულარული ციკლი ან მენსტრუაციის არარსებობა. ჩამოთვლილი მდგომარეობები ხშირად მიუთითებს ჯანმრთელობის სხვა პრობლემებზე, რომლებიც გავლენას ახდენს მენსტრუალურ ციკლზე.

ჭარბი მენსტრუაცია (მენორაგია)

ჭარბი მენსტრუაცია, ასევე წოდებული მენორაგია, იწვევს ნორმალურზე მეტ სისხლდენას. ასევე შესაძლოა მენსტრუალური ციკლი გაგრძელდეს საშუალოდ ხუთიდან შვიდ დღეზე მეტ ხანს.

მენორაგიის ძირითადი მიზეზია ჰორმონების დონის დისბალანსი, განსაკუთრებით პროგესტერონისა და ესტროგენის.

ძლიერი ან არაერთგვაროვანი მენსტრუალური სისხლდენის სხვა მიზეზებია:

  • პუბერტატი
  • საშოს ინფექციები
  • საშვილოსნოს ყელის ანთება
  • ფარისებრი ჯირკვლის ქვე-აქტივობა (ჰიპოთირეოზი)
  • საშვილოსნოს არაკანცეროგენული სიმსივნეები (ფიბროიდები)
  • კვებისა და ვარჯიშის ცვლილებები

მენსტრუალური ციკლის არ არსებობა (ამენორეა)

ზოგ შემთხვევაში, ქალებს შეიძლება არ ჰქონდეთ პერიოდი. ამას ეწოდება ამენორეა. პირველადი ამენორეა ისეთი მდგომარეობაა, როცა პირველი მენსტრუალური ციკლი 16 წლის ასაკამდე  არ იწყება. ამის სხვადასხვა მიზეზი არსებობს: პრობლემა ჰიპოფიზში, მდედრობითი რეპროდუქციული სისტემის თანდაყოლილი დეფექტი ან პუბერტატის დაგვიანება. მეორადი ამენორეა ეწოდება იმ მდგომარეობას, როდესაც ქალს რეგულარული მენსტრუალური ციკლის ექვსი თვის ან მეტი ხნის განმავლობაში არ აქვს.

პირველადი და მეორადი ამენორეის გავრცელებული მიზეზებია:

  1. ანორექსია
  2. ფარისებრი ჯირკვლის ჰიპერაქტივობა (ჰიპერთირეოზი)
  3. საკვერცხის ცისტები
  4. მოულოდნელი წონის მატება ან დაკლება
  5. კონტრაცეპტივის მიღების შეწყვეტა
  6. ორსულობა

როცა ზრდასრულ ასაკში ქალს არ აქვს მენსტრუაცია, გავრცელებული მიზეზები ხშირად განსხვავებულია. ესენი შეიძლება მოიცავდეს:

  • საკვერცხის უკმარისობას
  • მენჯის ანთებით დაავადებას (რეპროდუქციული ინფექცია)
  • კონტრაცეპტივის მიღების შეწყვეტა
  • ორსულობა
  • ძუძუთი კვება
  • მენოპაუზა

გამოტოვებული პერიოდი შეიძლება ნიშნავდეს, რომ ხართ ფეხმძიმედ. თუ ეჭვი გეპარებათ, რომ შეიძლება იყოთ ორსულად, აუცილებლად ჩაიტარეთ ორსულობის ტესტი. ორსულობის ტესტის შეძენა აფთიაქშია შესაძლებელი. ყველაზე ზუსტი შედეგების მისაღებად, დაელოდეთ სანამ გამოგრჩებათ პერიოდი მინიმუმ ერთი დღით და მაშინ ჩაიტარეთ ტესტი.

მტკივნეული პერიოდები (დისმენორეა)

ზოგიერთი ქალი განიცდის ძალიან ძლიერ ტკივილს მენსტრუაციის დროს. ეს შეიძლება იყოს დაკავშირებული ფიბროიდებთან, ენდომეტრიოზთან, მენჯის ანთებით დაავადებასთან ან სხვა მდგომარეობებთან.

არარეგულარული მენსტრუალური ციკლი

როდესაც ქალის პერიოდები არ არის პროგნოზირებადი ან ციკლი მნიშვნელოვნად განსხვავდება თვიდან თვემდე, ეს შეიძლება იყოს ნიშანი ისეთი პრობლემების, როგორიცაა პოლიციზმური საკვერცხის სინდრომი (PCOS), ჰიპოთირეოზი ან სხვა ჰორმონალური დისბალანსი.

მენსტრუალური დარღვევების დიაგნოსტიკა და მკურნალობა

თუ თქვენ განიცდით რომელიმე ზემოთ ჩამოთვლილ სიმპტომს, მნიშვნელოვანია, რომ მიმართოთ ექიმს შესაძლო გამომწვევი მიზეზების დასადგენად. ექიმი ჩაატარებს შემოწმებას, ასევე საჭიროების შემთხვევაში დანიშნავს ანალიზებს, როგორიცაა:

  1. სისხლის ანალიზები ჰორმონალური დონეების შესამოწმებლად
  2. მცირეინვაზიური პროცედურები, როგორიცაა ჰისტეროსკოპია ან ენდომეტრიუმის ბიოფსია შიდა სტრუქტურის შესაფასებლად
  3. ულტრაბგერა საშვილოსნოს, საკვერცხეების და მენჯის ვიზუალიზაციისთვის

მკურნალობა დამოკიდებული იქნება კონკრეტულ დიაგნოზსა და ძირითად გამომწვევ მიზეზზე. შესაძლო თერაპიული ვარიანტებია:

  • ჰორმონალური კონტრაცეპტივები ციკლის დასარეგულირებლად და სიმპტომების შესამსუბუქებლად
  • ჰორმონების ჩანაცვლების თერაპია ჰორმონალური დისბალანსის დროს
  • ანტიბიოტიკები მენჯის ინფექციების სამკურნალოდ
  • ქირურგია ფიბროიდების, ენდომეტრიოზის ან სხვა სტრუქტურული ანომალიების დროს

მენსტრუალურ ციკლთან დაკავშირებული სხვა პრობლემები

მენსტრუალურ ციკლს ხშირად თან ახლავს სხვადასხვა უსიამოვნო სიმპტომი პერიოდის დაწყებამდე. ყველაზე ხშირ პრობლემებს მოიცავს პრემენსტრუალური სინდრომი (PMS), როგორიცაა მსუბუქი სპაზმები და დაღლილობა, მაგრამ ეს სიმპტომები ჩვეულებრივ ქრება პერიოდის დაწყებისას.

გახსოვდეთ, რომ "ნორმალური" მენსტრუალური ციკლი განსხვავებულ რამეს ნიშნავს ყველა ქალისთვის. ციკლი, რომელიც რეგულარულია თქვენთვის, შეიძლება არანორმალური იყოს სხვისთვის. მნიშვნელოვანია, რომ ჰარმონიაში იყოთ საკუთარ სხეულთან და ესაუბროთ ექიმს, თუ შეამჩნევთ რაიმე მნიშვნელოვან ცვლილებას თქვენს მენსტრუალურ ციკლში.

პრემენსტრუალური სინდრომი

PMS იწყება მენსტრუალურ ციკლამდე ერთი-ორი კვირით ადრე. ზოგიერთი ქალი განიცდის ფიზიკური და ემოციური სიმპტომების მთელ სპექტრს. სხვებს ნაკლები სიმპტომი აქვთ, ან ან საერთოდ არ აქვთ. PMS-მა შეიძლება გამოიწვიოს:

  • შებერილობა
  • გაღიზიანებადობა
  • ზურგის ტკივილი
  • თავის ტკივილი
  • მკერდის მგრძნობელობა
  • აკნე
  • ჭამის გაზრდილი მოთხოვნილება
  • დაღლილობა
  • დეპრესია
  • შფოთვა
  • სტრესის შეგრძნება
  • უძილობა
  • შეკრულობა
  • დიარეა
  • მუცლის კრუნჩხვები

შესაძლოა განსხვავებული სიმპტომები განიცადოთ ყოველ თვე და ამ სიმპტომების სიმძიმეც შეიძლება განსხვავდებოდეს. PMS უსიამოვნოა, მაგრამ ზოგადად არ არის საგანგაშო.


მენსტრუალური ციკლის დარღვევები ხშირი და პოტენციურად პრობლემატურია ქალთა ჯანმრთელობისთვის. მნიშვნელოვანია, რომ ყურადღება მიექცეს ნებისმიერ მნიშვნელოვან ცვლილებას თქვენს ნორმალურ ციკლში და საჭიროების შემთხვევაში მიმართოთ ექიმს.