წითურა - გადამდები ვირუსული ინფექცია

სარჩევი:

რა არის წითურა

წითურას სიმპტომები

წითურა ბავშვებში

როგორ გადადის წითურა

წითურას რისკ-ფაქტორები

წითურას დიაგნოზი

როგორ ხდება წითურას მკურნალობა

წითურას აცრა

წითურა არის დაავადება, რომელიც გამოწვეულია RuV ვირუსით. მას ახასიათებს გამონაყარი, სიცხე და სხვა სიმპტომები. ეს არის ძალიან გადამდები დაავადება. ორსულებმა წითურა შეიძლება გადასცენ ნაყოფს, რაც ზოგ შემთხვევაში იწვევს სმენისა და მხედველობის დაკარგვას, გულის დეფექტებს და სხვა სერიოზულ დაავადებებს. წითურას პრევენცია შესაძლებელია ვაქცინაციის გზით.

რა არის წითურა

უფრო ვრცლად მიმოვიხილოთ თუ რა არის წითურა. წითურა ხშირად ასევე მოხსენიებულია როგორც “გერმანული წითელა” ან “სამდღიანი წითელა”. ეს არის საკმაოდ  გადამდები ვირუსული ინფექციაა და ახასიათებს წითელი გამონაყარი.

ერთმანეთში არ უნდა აგვერიოს წითურა და წითელა. მიუხედავად იმისა, რომ ამ ორ დაავადებას ბევრი საერთო აქვს, წითურა სხვა ვირუსითაა გამოწვეული და საერთო ჯამში ერთმანეთისგან განსხვავებული დაავადებებია. ასევე, წითურა არ არის იმდენად გადამდები და საშიში, როგორც წითელა.

წითურა უმეტესად ბავშვებს ემართებათ, მაგრამ ჩვეულებრივ მსუბუქი ფორმებითაა. თუმცა, წითურამ შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული დაავადებები ნაყოფისთვის, თუ დედა ორსულობის დროს დაინფიცირდება.

წითურას სიმპტომები

წითურას მთავარი სიმპტომია  გამონაყარი, რომელიც ჩვეულებრივ იწყება სახეზე და ვრცელდება სხეულის დანარჩენ ნაწილში. მცირეწლოვან ბავშვებში გამონაყარი პირველი სიმპტომია. უფროს ბავშვებში და მოზრდილებში გამონაყარი შეიძლება გამოჩნდეს სხვა სიმპტომების გაჩენიდან რამდენიმე დღეში.

წითურას მქონე ადამიანების 50%-ს სიმპტომები საერთოდ არ აღენიშნებათ, მაგრამ მაინც შეუძლია წითურას სხვა ადამიანებზე გავრცელება.

წითურას სიმპტომები მოიცავს:

1. გამონაყარი.
2. დაბალი ცხელება.
3. ხველა.
4. ყელის ტკივილი.
5. სურდო.
6. თავის ტკივილი.
7. სახსრების ტკივილი.
8. სისუსტე
9. გადიდებული ლიმფური კვანძები.

თანდაყოლილი წითურას სიმპტომები

თანდაყოლილი წითურას სინდრომის სიმპტომები ვლინდება დაბადებისთანავე. თუ ორსულს დაგემართათ წითურა, ბავშვი შეიძლება დაიბადოს ამ ტიპის წითურას ერთი ან მეტი სიმპტომით, მათ შორის:

• მხედველობის დაკარგვა თვალის დაავადებებისგან, მათ შორის კატარაქტისა და გლაუკომის ჩათვლით.
• სმენის დაქვეითება.
• გულის დეფექტები.
• ნევროლოგიური (ტვინის) განსხვავებები, მათ შორის განუვითარებელი ტვინი (მიკროცეფალია), ტვინის ანთება და სწავლისა და ქცევითი განსხვავებები.
• ძვლის დაავადება.
• დაბალი სისხლის რაოდენობა (თრომბოციტოპენია, ჰემოლიზური ანემია).
• ფარისებრი ჯირკვლის დაავადება.
• გადიდებული ღვიძლი და ელენთა (ჰეპატოსპლენომეგალია).
• ტიპი 1 დიაბეტი (ინსულინდამოკიდებული შაქრიანი დიაბეტი).

წითურა ბავშვებში

წითურა ხშირად გვხვდება ბავშვებში და მისი სიმპტომები შეიძლება განსხვავდებოდეს მოზრდილებში გამოვლენილი ნიშნებისგან. განვიხილოთ, თუ როგორ ვლინდება წითურა ბავშვებში და რა თავისებურებები ახასიათებს მას.

სიმპტომები

წითურას ყველაზე გავრცელებული სიმპტომი ბავშვებში არის გამონაყარი. ის ჩნდება სახეზე და თანდათანობით ვრცელდება მთელ სხეულზე. გამონაყარი შეიძლება გაგრძელდეს 2-3 დღე. სხვა ნიშნები მოიცავს:

• ცხელებას (38°C ან მეტი)
• ყელის ტკივილს
• ცხვირის გამონადენს
• თვალების სიწითლეს და ქავილს
• სისუსტეს და დაღლილობას
• კუნთებისა და სახსრების ტკივილს
• ლიმფური კვანძების გადიდებას კისრის და ყურის უკან არეში

დაავადების განვითარება

წითურას ინკუბაციური პერიოდი, ანუ დრო დაინფიცირებიდან პირველი სიმპტომების გამოვლენამდე, შეადგენს 2-3 კვირას. ამის შემდეგ იწყება პროდრომული პერიოდი, რომლის დროსაც ვლინდება ცხელება, ყელის ტკივილი და ა.შ.

გამონაყარი ჩნდება პროდრომული სიმპტომების დაწყებიდან 1-5 დღეში. ის იწყება სახიდან და ეტაპობრივად გადადის ტანზე, ხელებსა და ფეხებზე. გამონაყარი ძირითადად ქრება იმავე თანმიმდევრობით, რა მიმდევრობითაც გამოჩნდა.

გართულებები

უმეტეს შემთხვევაში, წითურა ბავშვებში მსუბუქად მიმდინარეობს. თუმცა, ზოგჯერ შესაძლოა განვითარდეს ისეთი გართულებები, როგორიცაა:

1. ბრონქიტი და პნევმონია
2. ოტიტი (ყურის ანთება
3. ენცეფალიტი (თავის ტვინის ანთება)
4. თრომბოციტოპენია (სისხლის შედედების დარღვევა)

მკურნალობა

წითურას მკურნალობა ბავშვებში სიმპტომურია და მოიცავს დასვენებას, ცხელების დამწევ და ტკივილგამაყუჩებელ საშუალებებს, ასევე სითხის მიღებას. ანტიბიოტიკები ეფექტური არ არის ვირუსული ინფექციის წინააღმდეგ.

მნიშვნელოვანია, რომ მშობლებმა მიმართონ ექიმს, თუ ბავშვს აღენიშნება წითურასთვის დამახასიათებელი სიმპტომები. ეს განსაკუთრებით საჭიროა, თუ გართულებების რისკი მაღალია ან ბავშვის მდგომარეობა უარესდება. ასევე გახსოვდეთ, რომ წითურას თავიდან აცილების საუკეთესო გზა ვაქცინაციაა.

როგორ გადადის წითურა

წითურა ვრცელდება, როდესაც ინფიცირებული ადამიანი ახველებს ან აცემინებს. ამ დროს ჰაერში ვრცელდება მიკრობებით სავსე პაწაწინა წვეთები. თუ ორსულად ხართ, თქვენ ასევე შეგიძლიათ წითურა გადასცეთ თქვენს ჯერ არ დაბადებულ ბავშვს სისხლის მიმოქცევის გზით.

ადამიანები, რომლებიც ინფიცირებული არიან ვირუსით, გადამდებნი არიან გამონაყარის გაჩენამდე ერთი კვირით ადრე და ერთი კვირის შემდეგ. ზოგიერთმა ადამიანმა არ იცის, რომ ინფიცირებულია, რადგან მას არ აქვთ სიმპტომები, მაგრამ მაინც შეუძლია ვირუსის სხვისთვის გადაცემა.

თუ თქვენ დაგისვეს წითურას დიაგნოზი, უთხარით ამის შესახებ თქვენს გარშემო მყოფ ადამიანებს და მოერიდეთ მათთან კონტაქტს, განსაკუთრებით ორსულებს.

წითურას რისკ-ფაქტორები

1960-იან წლებამდე წითურა იყო გავრცელებული ინფექცია. MMR ვაქცინის წყალობით, ვირუსმა შეწყვიტა გავრცელება აშშ-ში დაახლოებით 2004 წელს. თუმცა ის კვლავ ვრცელდება მსოფლიოს სხვა ნაწილებში. 

რეალურად, ნებისმიერი ადამიანი შეიძლება დაინფიცირდეს წითურათი,  თუ ვირუსთან ჰქონდა შეხება და არის აცრილი.

წითურას დიაგნოზი

წითურას დიაგნოსტიკისთვის, ექიმი ჩაატარებს ფიზიკურ გამოკვლევას და დაათვალიერებს თქვენს გამონაყარს, თუ გაქვთ ასეთი. ზოგიერთ შემთხვევაში კეთდება სისხლისა და შარდის ანალიზი.

წითურას ანტისხეულები

არსებობს წითურას სპეციფიკური ანტისხეულების ორი ტიპი, რომლებიც თქვენს ორგანიზმში ჩნდება ინფექციის შემდეგ, მათ შორის:

1. წითურას IgM. ეს ანტისხეული ჩნდება წითურათი ინფიცირების ან მის წინააღმდეგ ვაქცინაციის შემდეგ მალევე. მას შეუძლია თქვენს სხეულში გაძლოს 3 თვემდე.
2. წითურას IgG. წითურას IgG ჩნდება გამონაყარის გამოვლენიდან დაახლოებით 4 დღეში. ეს ანტისხეული შეიძლება დარჩეს თქვენს სხეულში მთელი სიცოცხლის განმავლობაში.

ანტისხეულების შესამოწმებლად საუკეთესო დროა ცხელების ან გამონაყარის გამოვლენიდან შემდეგი 5 დღე.

როგორ ხდება წითურას მკურნალობა

წითურას სამკურნალოდ სპეციფიკური მედიკამენტები არ არსებობს, რადგან ის ვირუსული დაავადებაა. მკურნალობა ძირითადად სიმპტომურია და მიმართულია ორგანიზმის მდგომარეობის შემსუბუქებისკენ, სანამ იმუნური სისტემა თავად გაუმკლავდება ინფექციას. ამისთვის რეკომენდებულია:

1. დასვენება: აუცილებელია საკმარისი მოსვენება დაავადების პერიოდში იმუნური სისტემის გასაძლიერებლად.
2. სითხის მიღება: მნიშვნელოვანია ორგანიზმის ჰიდრატაცია. ამისთვის საჭიროა ბევრი სითხის, განსაკუთრებით წყლის მიღება.
3. ტემპერატურის დამწევი და ტკივილგამაყუჩებელი საშუალებები: ექიმის მიერ დანიშნული მედიკამენტის მიღება ეფექტური საშულებაა ცხელებისა და არასასიამოვნო შეგრძნებების შესამსუბუქებლად.
4. გრილი კომპრესები: ისინი ხელს უწყობენ ქავილისა და გამონაყარით გამოწვეული დისკომფორტის შემცირებას.
5. ანტიჰისტამინური პრეპარატები: ასეთი მედიკამენტები შეიძლება დაგეხმაროთ გამონაყრის გამო წარმოქმნილი ქავილის მოხსნაში.

ძალიან მნიშვნელოვანია ექიმთან კონსულტაცია და მისი რჩევების მიყოლა მკურნალობის პროცესში. განსაკუთრებული ყურადღება მართებთ ორსულ ქალებს, რადგან მათ შემთხვევაში გართულებების მაღალი რისკი არსებობს. ასეთ დროს აუცილებელია სპეციალისტის მეთვალყურეობა.

გახსოვდეთ, რომ ყველაზე ეფექტური გზა წითურასგან თავის დასაცავად არის ვაქცინაცია. თუ არ გაქვთ ჩატარებული აცრა წითურას წინააღმდეგ.

პანადოლი"ბეიბი" სუსპენზია გახლავთ სიცხის დამწევი საშუალება გაციების, გრიპის და ბავშვთა ინფექციური დაავადებების დროს. ასევე არის ტკივილგამაყუჩებელი საშუალება.

ემლა კრემი არის კრემი ადგილობრივი და გარეგანი გამოყენებისთვის. გამოიყენება კომბინირებული ვაქცინების გამოყენების დროს ისეთი ინფექციების წინააღმდეგ, როგორიცაა წითელა, წითურა, ეპიდემიური პაროტიტი და ა.შ.

წითურას აცრა

საქართველოს იმუნიზაციის ეროვნული კალენდრის მიხედვით, წითელას საწინააღმდეგო ვაქცინაცია ორ დოზას მოიცავს - ბავშვებმა 1 და 5 წლის ასაკში უნდა ჩაიტარონ აცრა. თუ პიროვნებას ცხოვრების განმავლობაში მიღებული აქვს ამ ვაქცინის ორივე დოზა, მას წითელას მიმართ იმუნიტეტი აქვს ჩამოყალიბებული და მესამე დოზა აღარ არის საჭირო. თუმცა, თუ არ გახსოვთ, ჩაიტარეთ თუ არა წითელას საწინააღმდეგო აცრა, განმეორებითი ვაქცინაციის ჩატარებას უკუჩვენება არ გააჩნია და სჯობს მაინც აიცრათ.

იმ შემთხვევაში, თუ ორსულობას გეგმავთ და ჯერ არ ჩაგიტარებიათ წითელა-წითურა-ყბაყურას აცრა, ასევე არასოდეს გადაგიტანიათ ეს დაავადებები, აუცილებელია მიმართოთ შესაბამის პოლიკლინიკას და ჩაიტაროთ ვაქცინაცია.

სად შეიძლება წითელა-წითურა-ყბაყურას ვაქცინის მიღება?

ვაქცინაცია შესაძლებელია ნებისმიერ პოლიკლინიკასა თუ იმუნიზაციის ცენტრში.

აქვს თუ არა წითელა-წითურა-ყბაყურის ვაქცინას გვერდითი მოვლენები?

წითელა-წითურა-ყბაყურას ვაქცინას, ფაქტობრივად, გართულებები არ ახასიათებს.

დასაშვებია თუ არა წითელა-წითურა-ყბაყურას ვაქცინაცია ორსულობის ან ძუძუთი კვების პერიოდში?

ძუძუთი კვების დროს შესაძლებელია, მაგრამ ორსულობისას ცოცხალი ვაქცინები, მათ შორის წითელა-წითურა-ყბაყურა, რეკომენდებული არ არის.