Protazon - პროტაზონი 1მლ 5 ამპულა

საერთაშორისო არაპატენტირებული დასახელება:
ბეტამეტაზონი (betamethasone)
აღწერა:
სუსპენზია შეიცავს თეთრ ან თითქმის თეთრ ნაწილაკებს, ადვილად რესუსპენდირდება აგლომერაციების წარმოქმნის გარეშე. არ შეიცავს უცხო ნივთიერებებს.
შემადგებლობა:
1 მლ სუსპენზია შეიცავს:
აქტიურ კომპონენტებს: ბეტამეტაზონი (ბეტამეტაზონის დიპროპიონატას სახით) – 5,00 მგ (6,43 მგ) და ბეტამეტაზონი (ბეტამეტაზონის ნატრიუმის ფოსფატის სახით) – 2,00 მგ (2,63 მგ);
დამხმარე კომპონენტებს: მეთილ-პარაჰიდროქსიბენზოატი, პროპილ-პარაჰიდროქსიბენზოატი, ბენზილის სპირტი, მაკროგოლი (4000), ნატრიუმის კარმელოზა, დინატრიუმის ფოსფატი დოდეკაჰიდრატი, დინატრიუმის ედეტატი, ნატრიუმის ქლორიდი, პოლისორბატი 80, ქლორწყალბადის მჟავა (1 M ხსნარი), საინექციო წყალი.
გამოშვების ფორმა:
საინექციო სუსპენზია 5 მგ + 2 მგ/მლ ამპულებში 1 მლ.
ფარმაკოთერაპიული ჯგფი:
სისტემური გამოყენების კორტიკოსტეროიდები. გლუკოკორტიკოსტეროიდები.
ათქ კოდი: H02AB01
ფარმაკოლოგიური თვისებები:
ფარმაკოდინამიკა:
ბეტამეტაზონი წარმოადგენს სინთეტიკურ გლუკოკორტიკოიდს (9 ɑ-ფტორი-16 β-მეთილპრედნიზოლონი). ბეტამეტაზონს გააჩნია ალერგიის საწინააღმდეგო და იმუნოდეპრესიული მოქმედება.
ბეტამეტაზონი არ ახდენს კლინიკურად მნიშვნელოვან მინერალკორტიკოიდულ მოქმედებას. გლუკოკორტიკოიდები აღწევენ უჯრედების მემბრანაში და აყალიბებენ კომპლექსებს ციტოპლაზმის სფეციფიური რეცეპტორებით. ეს კომპლექსები შემდგომში აღწევენ უჯრედის ბადროში, ფიქსირდებიან დნმ-ზე (ქრომატინი) და ასტიმულირებენ საინფორმაციო რნმ-ის ტრანსკრიფციას, აგრეთვე სხვადასხვა ფერმენტების ცილების სინთეზს. უკანასკნელი, საბოლოოდ პასუხს აგებს ეფექტებზე, რომლებიც აღინიშნება გლუკოკორტიკოიდების სისტემური გამოყენებისას. ანთებით და იმუნურ პროცესებზე გავლენის გარდა, გლუკოკორტიკოიდები აგრეთვე გავლენას ახდენენ გულსისხლძარღვთა სისტემაზე, ჩონჩხის კუნთებსა და ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე.
გავლენა ანთებით და იმუნურ პროცესებზე:
გლუკოკორტიკოიდების ანთების საწინააღმდეგო, იმუნოდეპრესიული და ალერგიის საწინააღმდეგო თვისებები მნიშვნელოვანია თერაპიულ პრაქტიკაში გამოყენებისას. ასეთი თვისებების ძირითადი შედეგებია: იმუნოაქტიური უჯრედების რაოდენობის შემცირება ანთებითი პროცესის კერაში, ვაზოდილატაციის შემცირება, ლიზოსომალური მემბრანების სტაბილიზირება, ფაგოციტოზის ინჰიბირება, პროსტაგლანდინებისა და მონათესავე ნივთიერებების გამომუშავების შემცირება. სამკურნალო საშუალების ანთების საწინააღმდეგო აქტიურობა 25-ჯერ უფრო მაღალია, ვიდრე ჰიდროკორტიზონის და 8-10-ჯერ უფრო მეტია, ვიდრე პრედნიზოლონის (წონით შეფარდებაში).
გავლენა ნახშირწყლებისა და ცილების მეტაბოლიზმზე:
გლუკოკორტიკოიდები ასტიმულირებენ ცილების კატაბოლიზმს. ღვიძლში, გლუკონეოგენეზის პროცესის მეშვეობით, გამოთავისუფლებული ამინოჟავები გადაიქცევა გლიკოზად ფაგლიკოგენად. გლუკოზის აბსორბცია პერიფერიულ ქსოვილებში ქვეითდება, რაც იწვევს ჰიპერგლიკემიასა და გლიკოზურიას, განსაკუთრებით დიაბეტის მიმართ მიდრეკილების მქონე პაციენტებში.
გავლენა ლიპიდების მეტაბოლიზმზე:
გლუკოკორტიკოიდები ფლობენ ლიპოლითურ მოქმედებას. ლიპოლიზი მეტად გამოხატულია კიდურებისდონეზე. გარდა ამისა , გლუკოკორტიკოიდები გავლენას ახდენენ ლიპოგენეზზე, რაც ყველაზე მეტად ვლინდება ტანის, კისრისა და თავის არეში. ერთობლიობაში ეს ეფექტები იწვევს ლიპიდური დაგროვებების გადანაწილებას. გლუკოკორტიკოიდების მაქსიმალური ფარმაკოლოგიური აქტივობა მოგვიანებით ვლინდება, ვიდრე სამკურნალო საშუალების მაქსიმალური კონცენტრაციის მიღწევა სისხლის შრატში, რაც მიუთითებს იმას, რომ სამკურნალო საშუალების უმეტესი ნაწილი დაფუძნებულია არა პირდაპირ მედიკამენტურ მოქმედებაზე, არამედ ფერმენტების აქტივობის ცვლილებაზე.
ფარმაკოკინეტიკა:
ბეტამეტაზონის ნატრიუმის ფოსფატი და ბეტამეტაზონის დიპროპიონატი შეიწოვება ინექციის ადგილზე, ამით უზრუნველყოფს თერაპიული მოქმედების სწრაფ დაწყებას, აგრეთვე სხვა ადგილობრივ და ზოგად ფარმაკოლოგიურ ეფექტებს.
ბეტამეტაზონის ნატრიუმის ფოსფატი სწრაფად იხსნება წყალში და მეტაბოლიზდება ორგანიზმში ბეტამეტაზონამდე (ბიოლოგიურად აქტიური კორტიკოიდი). 2,63 მგ ბეტამეტაზონის ნატრიუმის ფოსფატი ექვივალენტურია 2მგ ბეტამეტაზონისა.
ბეტამეტაზონის დიპროპიონატის გამოყენება ხელს უწყობს სამკურნალო საშუალების ხანგრძლივი მოქმედების მიღწევას. ეს ნივთიერება, პრაქტიკულად, არ იხსნება, წარმოადგენს დეპოს, ამგვარად, შეწოვა უფრო შენელებულია, სიმპტომების შემსუბუქება კი უფრო ხანგრძლივდება.
ინტრამუსკულარული ინექცია:
სისხლის მაჩვენებლები ბეტამეტაზონის ნატრიუმის ფოსფატი ბეტამეტაზონის დიპროპიონატი
მაქსიმალური კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში 1 საათი მიღების შემდეგ შენელებული აბსორბცია
ნახევრადგამოყოფის პერიოდი სისხლის პლაზმიდან ერთი დოზის შემდეგ 3-5 საათი პროგრესული მეტაბოლიზმი
ორგანიზმიდან გამოყოფა 24 საათი 10 დღეზე მეტი
ბიოლოგიური პერიოდი 36-54 საათი
ბეტამეტაზონი მეტაბოლიზირდება ღვიძლში. დაკავშირება ხდება ძირითადად ალბუმინთან. პაცინეტებში, რომლებსაც გააჩნიათ ღვიძლის დაავადებები, ბეტამეტაზონის მეტაბოლიზმი უფრო ხანგრძლივია ან შენელებულია.
ჩვენებები გამოყენებაზე:
კორტიკოსტეროიდული თერაპია წარმოადგენს დამხმარე თერაპიას და არ ცვლის ზოგად მკურნალობას.
ინტრამუსკულარული შეყვანა:
ბეტამეტაზონი ნაჩვენებია სხვადასხვა რევმატოლოგიური, დერმატოლოგიური, ალერგიული დაავადებების, შემაერთებელი ქსოვილების სისტემური დაავადებებისა და სხვა დაავადებების სამკურნალოდ, რომლის დროსაც, ჩვეულებრივ, აღინიშნება პასუხი კორტიკოსტეროიდებით მკურნალობაზე.
შახსარშიდა და პერიარტიკულური შეყვანა, აგრეთვე უშუალო შეყვანა რბილ ქსოვილებში:
დამხმარე მოკლეხნიანი თერაპიის სახით (დაავადების მწვავე ფორმის ან გამწვავებისას) ოსტეოართრიტის, რევმატოიდული ართრიტის დროს.
კანში შეყვანა
დერმატოლოგიური დაავადებებისას, ადგილობრივი შეყვანა ტერფის ქსოვილებში. დამხმარე მოკლეხნიანი თერაპიის სახით (მწვავე ფორმისას ან არსებული დაავადების გამწვავებისას) ბურსიტისას მყარი მაზოლის, დეზების ფონზე, ტერფის ცერა თითის შეზღუდული მოძრაობის ან ტერფის ცერა თითის დეფორმაციის დროს, სინოვიალური კისტის, მორტონის მეტატარზალური ნევრალგიის, ტენდოსინოვიტის, კუბური ტიპის ძვლის პერიოსტიტის დროს.
ალერგიული მდგომარეობები:
ბრონქული ასთმა, ასთმური სტატუსი, სეზონური ან წლიური ალერგიული რინიტი, ალერგიული ბრონქიტის მძიმე ფორმა, კონტაქტური დერმატიტის, ატოპიური დერმატიტი, თივის ცხელება, ანგიონევროზული შეშუპება, შრატისმიერი დაავადება, სამკურნალო პრეპარატებზე ჰიპერმგრძნობელობის რეაქციები ან მწერების ნაკბენები.
რევმატოიდული დაავადებები:
ოსტეოართრიტი, რევმატოიდური ართრიტი, ბურსიტი, ლუმბაგო, იშიაზი, კოქციგოდინია, მწვავე პოდაგრული ართრიტი, კისრის გამრუდება, განგლიოზური კისტა, მაანკილოზებელი სპონდილოართრითი, რადიკულიტი, ეკზოსტოზი, ფასციიტი.
დერმატოლოგიური დაავადებები:
ატოპიური დერმატიტის (დისკოიდური ეკზემა), ნეიროდერმიტი (შეზღუდული ნეიროდერმიტი), კონტაქტური დერმატიტი, მზის გამოხატული დერმატიტის, ჭინჭრის ციება, ჰიპერტროფიული წითელი ბრტყელი სირსველი, ლიპოიდური დიაბეტური ნეკრობიოზი, ბუდობრივი ალოპეცია, დისკოიდური წითელი მგლურა, ფსორიაზი, კელოიდური ნაწიბურები, ჭეშმარიტი ბუშტუკა, ჰერპეტიფორმული დერმატიტის, კისტოზური ფერიმჭამელები.
შემაერთებელი ქსოვილის სისტემური დაავადებები
დისემინირებული სისტემური მგლურას ზოგიერთი სახეობის, კვანძოვანი პერიართრიტის, სკლეროდერმიისა და დერმატომიოზიტის გამწვავებისას და მხარდამჭერი მკურნალობის სახით.
ონკოლოგიური დაავადებები:
დიდებში ლეიკოზისა და ლიმფომის პალიატიური თერაპიის სახით, აგრეთვე ბავშვებში მწვავე ლეიკოზის დროს.
სხვა მდგომარეობები:
ადრენოგენიტალური სინდრომი, ჰემორაგიული რეკტოკოლიტი, კრონის დაავადება, სისხლის პათოლოგიური ცვლილებები, რომლის დროსაც აუცილებელია გლუკოკორტიკოიდული თერაპია, ნეფრიტი, ნეფროტული სინდრომი.
თირკმელზედა ჯირკვლების ქერქის პირველადი ან მეორადი უკმარისობის არსებობისას, შეიძლება ჩატარდეს მკურნალობა სამკურნალო საშუალებით პროტაზონი, მაგრამ, საჭიროების შემთხვევაში, ერთდროულად უნდა მიიღებოდეს მინერალკორტიკოიდები.
მიღების წესი და დოზები
ამპულა შეანჯღრიეთ გამოყენებამდე!
სამკურნალო საშუალების პროტაზონის შეყვანა არ შეიძლება ინტრავენურად და კანქვეშ!
დოზა შეირჩევა ინდივიდუალურად, პაციენტის მოთხოვნილების, დაავადების სახის, მისი სიმძიმისა და პაციენტის ორგანიზმის რეაქციის მიხედვით.
დოზა უნდა იყოს მინიმალური, მიღების პერიოდი კი – მაქსიმალურად ხანმოკლე. საწყისი დოზა უნდა შეირჩეს დამაკმაყოფილებელი კლინიკური ეფექტის მიღებამდე. თუ საკმაო პერიოდის შემდეგ ვერ მიიღწევა საკმარისი კლინიკური ეფექტი, მკურნალობა უნდა შეწყდეს სამკურნალო საშუალების დოზის თანდათანობითი შემცირებით, და ჩატარდეს სხვა მორგებული მკურნალობა. დამაკმაყოფილებელი ეფექტის დროს, საჭიროა ოპტიმალური დოზის განსაზღვრა, საწყისი დოზის შემცირებით (დროის დასაშვები ინტერვალებით), ვიდრე არ მიიღწევა მინიმალური დოზა, რომელიც უზრუნველყოფს ადეკვატურ კლინიკურ ეფექტს.
სისტემური გამოყენება:
სისტემური თერაპიისას სამკურნალო საშუალების საწყისი დოზა, უმეტეს შემთხვევაში, შეადგენს 1-2 მლ. შეყვანა მეორდება საჭიროებისამებრ. სამკურნალო საშუალება შეიყვანება ღრმად ინტრამუსკულარულად დუნდულაში. სამკურნალო საშუალების გამოყენების დოზა და სიხშირე დამოკიდებულია პაციენტის მდგომარეობის სიმძემასა და თერაპიულ ეფექტზე. სერიოზული დაავადებებისას როდესაც საჭიროა გადაუდებელი მკურნალობა, მაგალითად, სისტემური წითელი მგლურას დროს ან ასთმატური სტატუსისას, სამკურნალო საშუალების საწყისი დოზა შეიძლება შეადგენდეს 2 მლ.
სხვადასხვა დერმატოლოგიური დაავადებებისას კარგი შედეგი, როგორც წესი, მიიღწევა სამკურნალო საშუალების პროტაზონის 1 მლ რაოდენობით ინტრამუსკულარული შეყვანის დროს; სამკურნალო საშუალების შეყვანა შეიძლება განმეორდეს თერაპიულ ეფექტზე დამოკიდებულებით.
სუნთქვითი სისტემის დაავადებებისას, სიმპტომების შემსუბუქება მიიღწევა რამდენიმე საათში სამკურნალო საშუალების პროტაზონის ინტრამუსკულარული ინექციის შემდეგ.
ბრონქული ასთმის, თივი ცხელების, ალერგიული ბრონქიტისა და ალერგიული რინიტის დროს სომპტომური ეფექტური კონტროლი მიიღწევა სამკურნალო საშუალების 1-2 მლ რაოდენობით შეყვანის შემდეგ.
მწვავე ან ქრონიკული ბურსიტის დროს, ეფექტური შედეგები მიიღწევა სამკურნალო საშუალების პროტაზონის 1-2 მლ რაოდენობით ერთი ინტრამუსკულარული ინექციის შემდეგ. საჭიროების შემთხვევაში, შეიძლება განმეორდეს სამკურნალო საშუალების შეყვანა.
ადგილობრივი გამოყენება
ადგილობრივი ანესთეზიის სამკურნალო საშუალების ერთდროული გამოყენება საჭიროა მხოლოდ ერთეულ შემთხვევებში (ინექცია პრაქტიკულად უმტკივნეულოა). თუ სასურველია ანესთეზიის სამკურნალო საშუალების ერთდროული შეყვანა, მაშინ ბეტამეტაზონი შეიძლება შეირიოს (შპრიცში, და არა ფლაკონში) 1% ან 2% ლიდოკაინის ჰიდროქლორიდის ხსნართან, პროკაინის ჰიდროქლორიდთან ან ანალოგიურ ადგილობრივ ანესთეტიკებთან, სამკურნალო ფორმების გამოყენებით, რომლებიც არ შეიცავენ პარაბენს. აკრძალულია იმ ანესთეტიკების გამოყენება, რომლებიც შეიცავენ მეთილპარაბენს, პროპილპარაბენს, ფენოლსა და სხვა მსგავს ნივთიერებებს. თავდაპირველად სამკურნალო საშუალების პროტაზონის საჭირო დოზა ფლაკონიდან ივსება შპრიცში, შემდეგ კი, ამავე შპრიცში, დაემატება ადგილობრივი ანესთეტიკის საჭირო რაოდენობა და იფერთხება ხანმოკლე დროის პერიოდში.
მწვავე ბურსიტებისას (სუბდელტოიდური, სუბაკრომიალური და პრეპატელარული): სამკურნალო საშუალების პროტაზონის 1-2 მლ რაოდენობის შეყვანამ უშუალოდ სინოვიალურ ჩანთაში, შეიძლება შეამსუბუქოს ტკივილი და სრულიად აღადგინოს მოძრაობის უნარი რამდენიმე საათის განმავლობაში.
ქრონიკული ბურსიტისას: გადაუდებელი მკურნალობის შემდეგ კარგი ეფექტის მიღებისას, სამკურნალო საშუალების დოზა შეიძლება შემცირდეს.
ტენდინიტის, ტენდოსინოვიტისა და პერიტენდინიტისას: დაავადების მწვავე სტადიის დროს, სამკურნალო საშუალების ერთი ინექცია შეიძლება საკმარისი აღმოჩნდეს პაციენტის მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად, ქრონიკულის დროს – შეიძლება საჭირო გახდეს სამკურნალო საშუალების განმეორებითი შეყვანა, პაციენტის მდგომარეობაზე დამოკიდებულებით.
რევმატოიდული ართრიტისა და ოსტეოართრიტისას: სამკურნალო საშუალების სახსრებში შეყვანა დოზით 0,5-2 მლ, როგორც წესი, ამცირებს ტკივილს, სახსრების ტკივილანობასა და შეზღუდულ მოძრაობას 2-4 ს განმავლობაში შეყვანის შემდეგ. სამკურნალო საშუალების პროტაზონის თერაპიული მოქმედების ხანგრძლივობა მნიშვნელოვნად ვარირებს ამ ორი დაავადებისას და შეიძლება შეადგენდეს 4 და მეტ კვირას. სამკურნალო საშუალების პროტაზონის სახსრებში შეყვანა კარგად გადაიტანება როგორც სახსრების მხრივ, ისე ახლო მდებარე ქსოვილების მიერ.
სამკურნალო საშუალების რეკომენდებული დოზები:
- დიდ სახსრებში შეყვანისას (მაგალითად, მუხლის, მენჯ-ბარძაყის): 1-2 მლ;
- საშუალო სახსრებში შეყვანისას (მაგალითად, იდაყვის): 0,5-1 მლ;
- მცირე სახსრებში შეყვანისას (მაგალითად, მაჯის სახსრები); 0,25-0,5 მლ.
კანის დაავადებებისას: დერმატოლოგიური დაავადებების დროს ეფექტურია სამკურნალო საშუალების პროტაზონის შეყვანა უშუალოდ დაზიანების კერაში. ეფექტი დაზიანების ზოგიერთი მონაკვეთის მიმართ, რომლებზეც სამკურნალო საშუალება არ გამოიყენება უშუალოდ, შეიძლება დაკავშირებული იყოს სამკურნალო საშუალების არც ისე დიდ სისტემურ ეფექტთან.
დოზა შეადგენს 0,2 მლ/სმ2. სამკურნალო საშუალება შეყავთ კანში (არა კანქვეშ) ტუბერკულინური შპრიცის მეშვეობით ნემსითდიამეტრით 26 G. ყველა დაზიანების მონაკვეთზე შეყვანილი სამკურნალო საშუალების ზოგადი რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს 1 მლ.
გლუკოკორტიკოიდური თერაპიის მიმართ მგრძნობიარე ტერფების დაავადებებისას: მაზოლის ფონზე ბურსიტის დროს ეფექტური შეიძლება იყოს სამკურნალო საშუალების ორი თანმიმდევრული ინექციის გამოყენება, თითო ინექცია 0,25 მლ. სხვა დაავადებებისას, როგორიცაა ტერფის ცერა თითის შეზღუდული მოძრაობა (Hალლუხ ღიგიდუს), ტერფის მეხუთე თითის ვარუსული დეფორმაცია, აგრეთვე მწვავე პოდაგრული ართრიტი, გაუმჯობესება შეიძლება დადგეს ძალიან სწტაფად. ტუბერკულინური შპრიცი ნემსით 25 G სიგრძით 1,9სმ, მიესადაგება უმრავლესობა ინექციას ტერფში.
რეკომენდებული დოზები (ინტერვალებით ინექციებს შოროს დაახლოებით 1 კვირა) შეადგენს:
ბურსიტისას:
- მყარი მაზოლის ფონზე - 0,25-0,5 მლ;
- დეზებისას – 0,5 მლ;
- ტერფის ცერათითის ვარუსული დეფორმაციისას – 0,5 მლ;
სინოვიალური კისტისას - 0,25-0,5 მლ;
მორტონული მეტატარზალური ნევრალგიისას - 0,25-0,5 მლ;
ტენდოსინოვიიტისას - 0,5 მლ;
კუბის ფორმის ძვლის პერიოსტიტისას - 0,5 მლ;
მწვავე პოდაგრული ართრიტისას – 0,5-1 მლ.
გვერდითი მოქმედება
გვერდითი რეაქციები, რომლებიც აღინიშნებოდა ბეტამეტაზონის გამოყენებისას, ისევე, როგორც სხვა კორტიკოსტეროიდების გამოყენებისას, განპირობებულია სამკურნალო საშუალების დოზითა და გამოყენების ხანგრძლივობით.
წყალ-ელექტროლითური ბალანსის დარღვევები: ნატრიუმის შეყოვნება, კალიუმის დაკარგვა, ჰიპოკალიემიური ალკალოზი, სითხის შეკავება, გულის შეგუბებითი უკმარისობა მიდრეკილების მქონე პაციენტებში, არტერიული ჰიპერტენზია.
დარღვევები ჩონჩ-კუნთოვანი სისტემის მხრივ: კუნთების ისუსტე, კუნთოვანი მასის დაკარგვა, სიმპტომების გაუარესება მიასტენიისას, ოსტეოპოროზი,ზოგჯერ ძლიერი ტკივილებით ძვლებში და სპონტანური მოტეხილობებით (ხერხემლის კომპრესიული მოტეხილობები), ძვლის ასეპტიური ნეკროზი (ბარძაყის Yავის ან მხრის ძვალის), მყესების გაწყვეტა, სტეროიდული მიოპათია, პათოლოგიური მოტეხილობები, სახსრების არასტაბილურობა.
დარღვევები კანის მხრივ: კანის ატროფია, ნაიარევის ნელა შეხორცება, კანის კათხელება და გამჭვირვალეობა, პეტექიები, სისხლჩაქცევები, ალერგიული დერმატიტი, ანჰიონევროტიული შეშუპება, სახის ერითემა, მომატებული ოფლიანობა, ჭინჭრისციება.
დარღვევები კნტ-ს მხრივ: კუჭის წყლული შესაძლო პერფორაციითა და სისხლდენით, პანკრეატიტი, მეტეორიზმი, ნაწლავების პერფორაცია, წყლულოვანი ეზოფაგიტი, გულისრევა, ღებინება.
დარღვევები ნერვული სისტემის მხრივ: კრუნჩხვები, თაბვრუსხვევა, თავის ტკივილი, ქალასშიდა წნევის მომატება (ტვინის ფსევდოსიმსივნე).
დარღვევები ფსიქიკის მხრივ:Lეიფორია, ხასიათის ცვალებადობა, პიროვნების ცვალებადობა და მძიმე დეპრესია, გაზრდილი გაღიზიანება, უძილობა, ფსიქოტური რეაქციები, განსაკუთრებით პაციენტებში, რომლებსაც ანამნეზში გააჩნიათ ფსიქიატრიული დარღვევები, დეპრესია.
დარღვევები მხედველობის ორგანოების მხრივ: თვალშიდა წნევის მომატება, გლაუცომა, უკანა სუბკაფსულარული კატარაქტა, ეკზოფტალმი.
დარღვევები ენდოკრინული სისტემის მხრივ: კუშინგის სინდრომის კლინიკური სიმპტომატიკა, მენსტრუალური ციკლის დარღვევა, ინსულინის ან პერორალური ჰიპოგლიკემიური საშუალებების მოთხოვნილების გაზრდა დიაბეტიან პაციენტებში, ნაყოფის განვითარების შეყოვნება, ტოლერანტობის დარღვევა წყალბადის მიმართ, ლატენტური შაქრიანი დიაბეტის გამოვლინება, ჰიპოფიზისა და თირკმლისზედა ჯირკვლების ფუნქციის მეორადი უკმარისობა, რაც განსაკუთრებით არასაკეთილდღეოა სტრესის შემთხვევაში (ტრავმა, ქირურგიული ჩარევა ან დაავადება).
მეტაბოლური დარღვევები: აზოტის უარყოფითი ბალანსი ცილის დაშლის შედეგად, ლიპომატოზი, სხეულის მასის მომატება.
დარღვევები იმუნური სისტემის მხლივ: კარტიკოსტეროიდებმა შეიძლება ხელიშეუწყონ კანის ტესტების დახშობას, შენიღბონ ინფექციის სიმპტომები და გაააქტიურონ ლატენტური ინფექცია, აგრეთვე დააქვეითონ რეზისტენტულობა ინფექციის წყალოების მიმართ, კერძოდ მიკობაქტერიების მიმართ (ტუბერკულოზის დროს), ჩანდიდა ალბიცანს და ვირუსების მიმართ.
სხვა რეაქციები: ანაფილაქტური და ალერგიული რეაქციები, ჰიპოტენზიური ან შოკური რეაქციები.
ზოგადი დარღვევები და დარღვევები შეყვანის ადგილას: სიბრმავის იშვიათი შემთხვევები, დაკავშირებული სამკურნალო საშუალების შეყვანასთან სახისა და თავის არეში, ჰიპერპიგმენტაცია ან ჰიპოპიგმენტაცია, კანქვეშა ან კანის ატროფია, ასეპტიკური აბსცესი, ინექციის შემდგომი გამწვავება (სახსარში შეყვანის შემდეგ), შარკოს ართროპათია.
უკუჩვენებები:
მომატებული მგრძნობელობა ნებისმიერი მოქმედი ან დამხმარე ნივთიერების, ან კორტიკოსტეროიდების მიმართ.
სისტემური სიკოვანი ინფექციები.
ინტრამუსკულარული შეყვანა პაციენტებისთვის იდიოპათიური თრომბოციტოპენიური პურპურა.
დოზის გადაჭარბება:
სიმპტომები. გლუკოკორტიკოსტეროიდების დოზის მწვავე გადაჭარბება, მათ შორის ბეტამეტაზონის, საფრთხეს არ უქმნის პაციენტის სიცოცხლეს. უმაღლესი დოზების მიღების შემთხვევაში, ნაკლებად შესაძლებელია, რომ გლუკოკარტიკოსტეროიდების დოზისგადაჭარბებაწარმოშობს არასასურველ შედეგებს (ისეთი პირობითი უკუჩვენებისპირობების არარსებობისას, როგორიცაა შაქრიანი დიაბეტი, გლაუცომა, კუჭის აქტიური წყლული ან, თუ ერთდროულად არ მიიღება გულის გლიკოზიდები, კუმარინის რიგის ანტიკოაგულანტები ან დიურეტიკები, რომლებსაც გამოყავთ კალიუმი).
მკურნალობა. კორტიკოსტეროიდების მეტაბოლური მოქმედებით ან ძირითადი ან თანმხლები დაავადების ეფექტებით გამოწვეული გართულებების დროს, აგრეთვე სხვა სამკურნალო საშუალებებთან ურთიერთქმედების შედეგად გამოწვეული გართულებებისას, უნდა ჩატარდეს შესაბამისი მკურნალობა. საჭიროა უზრუნველყოფილი იყოს სითხის ადეკვატური შეყვანა ორგანიზმში და გაკონტროლდეს ელექტროლიტებისშემადგენლობა სისხლის შრატსა და შარდში, ორგანიზმში ნატრიუმისა და კალიუმის ბალანსის განსაკუთრებული ყურადღების მიქცევით. ამ იონების დისბალანსის გამოვლენისას, ჩატარდეს შესაბამისი თერაპია.
სიფრთხილის ზომები
სამკურნალო საშუალება პროტაზონი არ შეიყვანება ინტრავენურად ან კანქვეშ!
არის შეტყობინებები სერიოზული ნევროლოგიური რეაქციების წარმოშობის შესახებ (ზოგჯერ სასიკვდილო შედეგით) კორტიკოსტეროიდების ეპიდურალური საინექციო შეყვანისას.
აგრეთვე ნახსენებია სპეციფიური რეაქციების შესახებაც, რომლებიც მოიცავენ (მაგრამ არ იზღუდება ჩამოთვლილით): ზურგისტვინის ინფარქტი, პარაპლეგია, კვადრიპლეგია, ქერქოვანი სიბრმავე და ინსულტი. ამ სერიოზული ნევროლოგიური მოვლენების შესახებ შეტყობინებულიაროგორც გამოყენებისას, ასევე რენტგებოსკოპიური კვლევის გამოყენების გარეშე. კორტიკოსტეროიდების ეპიდურალური შეყვანის უსაფრთხოება და ეფექტურობა დადგენილი არ არის, ამიტომ კორტიკოსტეროიდების ასეთი გამოყენება აკრძალულია.
სამკურნალო საშუალების შეყვანა უნდა ტარდებოდეს ასეპტიურ პირობებში.
სამკურნალო საშუალება პროტაზონი შეიცავს ბეტამეტაზონის ორ ეთერს, ერთი რომელთაგანიც (ბეტამეტაზონის ნატრიუმის ფოსფატი) სწრაფად შეიწოვება სამკურნალო საშუალების შეყვანის ადგილას. აქედან გამომდინარე, ექიმს უნდა ახსოვდეს, რომ ეს ხსნადი ნივთიერება შეიძლება ახდენდეს სისტემურ მოქმედებას. სამკურნალო საშუალების მოხსნის ან დოზის შემცირებისას ხანგრძლივი გამოყენების შემდეგ (ძალზედ მაღალი დოზის შემთხვევაში – გამოყენების უკვე ხანმოკლე პერიოდის შემდეგ), აგრეთვე კორტიკოსტეროიდების მოთხოვნილების გაზრდის შემდეგ (სტრესის შედეგად: ინფექციები, ტრავმები, ქირურგიული ჩარევა) შეიძლება განვითარდეს თირკმელზედა ჯირკვლების ქერქის უკმარისობა. ამიტომ დოზა უნდა შემცირდეს თანდათანობით. სტრესული სიტუაციისას, ზოგჯერ, საჭიროა კორტიკოსტეროიდებისგამოყენების განახლება ან მათი დოზის გაზრდა.
დოზის შემცირება უნდა ჩატარდეს ექიმის დაკვირვევით. გარდა მაგისა, ზოგჯერ საჭიროა პაციენტის მდგომარეობის შემოწმება 1 წლის პერიოდის განმავლობაში ხანგრძლივი მკურნალობის დასრულების ან სამკურნალო საშუალების მაღალი დოზების გამოყენების შემდეგ. თირკმელზედა ქერქის უკმარისობის სიმპტომები: სისუსტე, კუნთების მოდუნება, ფსიქიკური დარღვევები, მოთენთილობა, ტკივილი კუნთებსა და ძვლებში, კანის აქერცვლა, ქოშინი, ანორექსია, გულისრევა, ღებინება, ცხელება, ჰიპოგლიკემია, არტერიული ჰიპოტენზია, დეჰიდრატაცია, სიკვდილი მკურნალობის მკვეთრი შეწყვეტის შედეგად. თირკმლისზედა ჯირკვლების ქერქის უკმარისობის მკურნალობა მოიცავს გლუკოკორტიკოიდების, მინერალკორტიკოიდების, წყლის, ნატრიუმის ქლორიდისა და გლუკოზის გამოყენებას.
კორტიკოსტეროიდის მაღალი დოზით ინტრავენური ინექციის სწრაფმა შეყვანამ შეიძლება გამოიწვიოს გულსისხლძარღვთა კოლაფსი; ამ მიზეზით ინექცია უნდა შესრულდეს 10 წუთის განმავლობაში.
იშვიათად აღინიშნებოდა ანაფილაქსიური რეაქციები პაციენტებში, რომლებიც ღებულობდნენ პარენტერალურ კორტიკოსტეროიდებს. ამიტომ, სამკურნალო საშუალების გამოყენების წინ, უნდა გამოიყენოთ სიფრთხილის შესაბამისი ზომები, განსაკუთრებით თუ ანამნეზში პაციენტს ქონდა ალერგია სამკურნალო საშუალების ერთ-ერთი კომპონენტის მიმართ.
კორტიკოსტეროიდებით ხანგრძლივი თერაპიისას, საჭიროა განიხილებოდეს საკითხი სამკურნალო საშუალების პარენტერალურიდან პერორალურ გამოყენებაზე გადასვლის შესახებ, ყველა უპირატესობისა და შესაძლო რისკის განხილვით.
სახსრებში ინექციის შესრულებისას მნიშვნელოვანია შემდეგის ცოდნა:
- სამკურნალო საშუალების ასეთი გამოყენების წესი შეიძლება ახდენდეს ადგილობრივ და ზოგად მოქმედებას.
- საჭიროა სახსრების სითხის ანალიზი, სახსარში სეპტიკური პროცესის გამოსარიცხად.
- არ შეიყვანოთ სამკურნალო საშუალება სახსარშიდა ინფექციის არსებობისას.
- ტკივილის, შეშუპების გაძლიერება, სახსრის მოძრაობის დაქვეითება, ტემპერატურის მომატება ან სისუსტე შეიძლება იყოს სეპტიური ართრიტის ნიშნები. თუ დიაგნოსტირებულია ინფექციური პროცესი, საჭიროა შესაბამისი ანტიბაქტერიული თერაპიის ჩატარება.
- კორტიკოსტეროიდები არ შეიყვანება არასტაბილურ სახსარში, ინფიცირებულ მონაკვეთებში ან მალთაშორის არეში.
- სახსარში განმეორებითმა ინექციებმა ოსტეოართრიდის დროს შეიძლება გაზარდონ სახსრის დამსხვრევის რისკი.
- მოერიდეთ კორტიკოსტეროიდების პირდაპირ ინექციას მყესებში, ვინაიდან ამ შემთხვევაში ჩნდება მყესების შემდგომი გაწყვეტის საშიშროება.
კორტიკოსტეროიდები უნდა შეიყვანოთ ღრმად ინტრამუსკულარულად ქსოვილების ადგილობრივი ატროფიის თავიდან ასაცილებლად.
კორტიკოსტეროიდების რბილ ქსოვილებში შეყვანა ან უშუალოდ დაზიანებისკერაში, აგრეთვე სახსარში შეყვანა, შეიძლება ახდენდეს ზოგად და ადგილობრივ მოქმედებას.
რისკის განსაკუთრებული ჯგუფები
გლუკოკორტიკოიდების თვისებების გათვალისწინებით (ცილების გარდაქმნაგლუკოზაში), დიაბეტის მქონე პაციენტებშიბეტამეტაზონისგამოყენება შესაძლებელია მხოლოდ დროის მოკლე პერიოდის განმავლობაში და მხოლოდ ექიმისმუდმივი დაკვირვების ქვეშ.
პეციენტებს გლიკოთირეოზით ან ციროზით აღენიშნებათ გლუკოკორტიკოიდების ეფექტის გაძლიერება. უნდამოერიდონ სამკურნალო საშუალების პროტაზონის გამოყენებას თვალის ჰერპესის დროს, რქოვანას გარსის პერფორაციის საშიშროების გათვალისწინებით.
კორტიკოსტეროიდების საფუძველზე დამზადებული სამკურნალო საშუალებების გამოყენებისას, შესაძლებელია ფსიქოტური აშლილობები. ემოციური ან ფსიქოტური არასტაბილურობისადმი მიდრეკილება, შეიძლება გაუარესდეს კორტიკოსტეროიდების საფუძველზე წარმოებული სამკურნალო საშუალებებით მკურნალობისას.
სამკურნალო საშუალება სიფრთხილით მიიღება: არასპეციფიური წყლულოვანი ცოლიტის, პერფორაციის საშიშროების, აბსცესის ან სხვა ჩირქოვანი ინფექციებისას; დივერტიკულიტისას; ნაწლავური ანასტომოზისას; კუჭისა დათორმეტგოჯანაწლავის წყლულოვანი დაავადების, თირკმლის უკმარისობისას; არტერიული ჰიპერტენზიისას; ოსტეოპოროზისას; მძიმე მიასტენიისას; გლაუკომისას; მწვავე ფსიქოზისას; ვირუსული და ბაქტერიული ინფექციებისას; განვითარების შეყოვნებისას; ტუბერკულოზისას; კუშინგის სინდრომისას; დიაბეტისას; გულის უკმარისობისას; ეპილეფსიისას, რომელიც რთულად ექვემდებარება მკურნალობას; თრომბოემბოლიის ან თრომბოფლებიტისადმი მიდრეკილებისას; ორსულობისას.
იმ ფაქტის გათვალისწინებით, რომ გართულებები კორტიკოსტეროიდული თერაპიის მსვლელობისას დამოკიდებულია დოზასა და მკურნალობის ხანგრძლივობაზე, უნდა გავითვალისწინოთ სარგებელი/რისკის თანაფარდობა ცალკეული პაციენტისთვის, დოზისა და მკურნალობის ინდივიდუალურად შერჩევით.
კორტიკოსტეროიდებმა შეიძლება შენიღბოს ინფექციური დაავადების ზოგიერთი ნიშანი ან გაართულოს მისი გამოვლინება. რეზისტენტულობის დაქვეითების გამო, სამკურნალო საშუალების გამოყენების დროს, შესაძლებელია ახალი ინფექციების წარმოშობა.
სანკურნალო საშუალების ხანგრძლივმა გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს უკანასუბკაფსულური კატარაქტის (განსაკუთრებით ბავშვებში) ან გლაუკომის განვითარება, მხედველობის ნერვის შესაძლო დაზიანებით, აგრეთვე ხელი შეუწყოს თვალის მეორადი ინფექციის განვითარებას (სოკოვანი ან ვირუსული).
საჭიროა ოფთალმოლოგიური რეგულარული გამოკვლევა, განსაკუთრებით ხანგრძლივი მკურნალობისას (6კვირაზე მეტი).
კორტიკოსტეროიდების საშუალო და მაღალი დოზების გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს არტერიული წნევის მომატება, ორგანიზმში სითხისა და ნატრიუმის შეყოვნება, აგრეთვე კალიუმის გამოყოფის გაძლიერება. ასეთი ეფექტები ნაკლებად შესაძლებელია სინთეთიკური წარმოებულების გამოყენებისას, იმ შემთხვევების გარდა, როდესაც ისინი გამოიყენება მაღალ დოზებში. შეიძლება განიხილებოდეს საკითხი დიეტის დაცვის შესახებსადილის მარილის შეზღუდვითა და კალიუმის შემცველი სამკურნალო საშუალებების დამატებითი მიღებით. ყველა კარტიკოსტეროიდი აძლიერებს კალციუმის გამოყოფას.
პაციენტებისთვის, რომლებიც ღებულობენ კარტიკოსტეროიდულ თერაპიას,

უკუნაჩვენებია მკურნალობის შემდეგი სახეობები:
- ოსპის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია,
- იმუნიზაციის სხვა მეთოდები (განსაკუთრებით მაღალ დოზებში), ნევროლოგიური გართულებების საშიშროებისა და სუსტი იმუნური პასუხის (ანტისხეულების არასაკმარისი გამოყოფა) გამო.
თუმცა, პაციენტებს, რომლებიც ღებულობენ კორტიკოსტეროიდებს ჩანაცვლებითი თერაპიის სახით, შეიძლება ჩაუტარდეთ იმუნიზაცია (მაგალითად, ადისონის დაავადებისას).
პაციენტები, განსაკუთრებით ბავშვები, რომლებიც კორტიკოსტეროიდებს ღებულობენ იმუნოდამთრგუნველ დოზებში, უნდა მოერიდონ ნებისმიერ კონტაქტს პაციენტებთან, რომლებსაცაქვთ ჩუტყვავილა ან წითელა.
აქტიური ტუბერკულოზისას, კორტიკოსტეროიდული თერაპია უნდა შემოიფარგლოს მხოლოდ ფულმინანტურიან დისემინირებული ტუბერკულოზის შემთხვევებით. ამ შემთხვევაში, კორტიკოსტეროდიდები გამოიყენება შესაბამის ტუბერკულოზის საწინააღმდეგო თერაპიასთან.
თუ კორტიკოსტეროიდული თერაპია ენიშნებათ ტუბერკულოზის ლატენტური ფორმის ან ტუბერკულინზე დადებითი რეაქციის მქონე პაციენტებს, საჭიროა მუდმივი დაკვირვება მდგომარეობაზე, ვინაიდან შესაძლებელია დაავადების რეაქტივაცია. ხანგრძლივი კორტიკოსტროიდული თერაპიისას, პაციენტები უნდა ღებულობდნენ ქიმიოფროფილაქტიკას.
თუ ქიმიოპროფილაქტიკის პროგრამაში გამოიყენება რიფამპიცინი, უნდა გახსოვდეთ, რომ ეს სამკურნალო საშუალება აძლიერებს კორტიკოსტეროიდების მეტაბოლურ ღვიძლისკლირენსს; შეიძლება საჭირო გახდეს კორტიკოსტეროიდების დოზის კორექცია.
ვინაიდან კორტიკოსტეროიდები გავლენას ახდენენ ახალშობილებისა და ბავშვების განვითარებაზე, აგრეთვე შეუძლიათ დაახშონ ენდოგენური კორტიკოსტეროიდების გამომუშავება, საჭიროა ყურადღებით დაკვირვება ბავშვების ზრდასა და განვითარებაზე კორტიკოსტეროიდების ხანგრძლივი გამოყენების შემთხვევაში. ზოგიერთ შემთხვევაში კორტიკოსტეროიდები მოქმედებს სპერმატაზოიდების მოძრაობასა და რაოდენობაზე.
სამკურნალო საშუალება პროტაზონი შეიცავს ბენზილის სპირტს, რომელმაცშეიძლება გამოიწვიოს ტოქსიკური და ანაფილაქტოიდური რეაქციები ახალშობილსა და 3 წლამდეასაკის ბავშვებში. სამკურნალო საშუალება არ გამოიყენება ნაადრევად ან დროულად დაბადებულ ჩვილებში.
სამკურნალო საშუალების პროტაზონის შემადგენლობაში შედის მეთილ—პარაჰიდროქსიბენზოატი და პროპილ-პარაჰიდროქსიბენზოატი, რომლებმაც შეიძლება გამოიწვიონ ალერგიული რეაქციები (ზოგჯერ შენელებული ტიპის), გამონაკლის შემთხვევებში კი –სუნთქვის გაძნელება.
გამოყენება ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში
ორსულებსა და მეძუძურ დედებში გლუკოკორტიკოიდების გამოყენების უსაფრთხოების კვლევების არარსებობის გამო, გლუკოკორტიკოსტეროიდები არ ინიშნება ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში, აგრეთვე შვილიანობის ასაკში მყოფ ქალბატონებში, საჭიროების შემთხვევის გარდა და მხოლოდ ხშირი შეფასებით მოსალოდნელი დადებითი ეფექტისა და დედის, ნაყოფის ან ბავშვის შესაძლო რისკების შეფარდებით. იმ შემთხვევაში, თუ კორტიკოსტეროიდული თერაპია დანიშნულია მშობიარობამდელ პერიოდში, უნდა შედარდეს მოსალოდნელი კლინიკური ეფექტი და შესაძლო გვერდითი ეფექტები (კერძოდ, ზრდის შენელება და ინფექციის რისკის მომატება). ზოგიერთ შემთხვევაში უნდა გაგრძელდეს კორტიკოსტეროიდული თერაპია ორსულობის პერიოდშიც კი ან გაიზარდოს დოზა (მაგალითად, ჩანაცვლებითი კორტიკოსტეროიდულითერაპიის შემთხვევაში).
ბეტამეტაზონის ინტრამუსკულარული შეყვანა იწვევს დისპონეს სიხშირის არსებით შემცირებას ნაყოფში, თუ სამკურნალო საშუალება მიიღება 24 საათზე ადრე მშობიარობამდე (ორსულობის 32-ეკვირამდე).
კვლევების გამოქვეყნებული შედეგები გვიჩვენებს, რომ კორტიკოსტეროიდული თერაპიის მიზანშეწონილობა პროფილაქტიკის მიზნით ორსულობის 32-ე კვირის შემდეგ - დისკუტაბელურია. ამიტომ ექიმმა უნდა შეაფასოს სარგებელი და შესაძლო რისკები დედასა და ნაყოფისთვის კორტიკოსტეროიდული ტერაპიის გამოყენებისას ორსულობის 32-ე კვირის შემდეგ.
კორტიკოსტეროიდული თერაპია არ ინიშნება ჰიალინური მემბრანების დაავადების სამკურნალოდ დაბადების შემდეგ.
ჰიალინური მემბრანების დაავადების პროფილაქტიკური მკურნალობის შემთხვევაში, უდღეურ ახალშობილებში, უნდა ავიცილოთ კორტიკოსტეროიდების გამოყენება ორსულ ქალებში პრეეკლამფსიით ან ეკლამფსიით, აგრეთვე პლაცენტის დაზიანების ნიშნებით.
ბავშვები, რომლებიც დაიბადნენ დედებისგან, რომლებიც ორსულობის პერიოდში ღებულობდნენ კორტიკოსტეროიდების მნიშვნელოვან დოზას, უნდა იმყოფებოდნენ სამედიცინო მეთვალყურეობის ქვეშ, თირკმლისზედა ჯირკვლების ქერქის უკმარისობის ნაადრევი ნიშნების გამოსავლენად.
თუ ქალები ღებულობდნენ ბეტამეტაზონს ბავშვის დაბადებამდე, ახალშობილში შეიმჩნეოდა ზრდის ფეტალური ჰორმონების გამომუშავების დროებითი შეყოვნება, აგრეთვე ჰიპოფიზარული ჰორმონების, რომლებიც არეგულირებენ კორტიკოსტეროიდების გამომუშავებას ფორმირებულად, აგრეთვე ნაყოფის თირკმლისზედა ჯირკვლების ფეტალურ მონაკვეთებად. და მაინც, ფეტალური ჰიდროკორტიზონის დათრგუნვა გავლენას არ ახდენს რეაქციაზე ჰიპოფიზისა და თირკმლისზედა ჯირკვლების მხრივ დაბადების შემდეგ.
კორტიკოსტეროიდები კარგად აღწევსპლაცენტარულბარიერს და დედის რძეში.
ვინაიდან კორტიკოსტეროიდები აღწევენ პლაცენტაში, ახალშობილებისა და ჩვილების მდგომარეობას, რომლებიც დაბადებულები არიან დედებისგან, რომლებიც მკურნალობას ღებულობდნენ კორტიკოსტეროიდებით ორსულობის უმეტეს პერიოდში, განსაკუთრებულად ყურადღებით უნდა იზრუნონ და გამოიკვლიონ შესაძლო თანდაყოლილი კატარაქტა, თუმცა ასეთი შემთხვევები ძალზედ იშვიათია.
ვინაიდან სამკურნალო საშუალების პროტაზონის გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოსგვერდითი ეფექტები ბავშვებში, რომლებიციმყოფებიან ძუძუთი კვებაზე, საჭიროა განიხილებოდეს საკითხი ძუძუთი კვების შეწყვეტის ან სამკურნალო საშუალების გამოყენების მიზანშეწონილობის თაობაზე, დედისთვის მოცემული თერაპიის მნიშვნელოვნებაზე დამოკიდებულებით.
ქალები, რომლებიც მკურნალობდნენ კორტიკოსტეროიდებით ორსულობის პერიოდში, უნდა იმყოფებოდნენ მეთვალყურეობის ქვეშ, შეტევების დროსდა მათ შემდეგაც, აგრეთვე მშობიარობის დროს, თირკმლისზედა ჯირკვლების ქერქის უკმარისობის გამოსავლენად, რაც გამოწვეული იყო მშობიარობის სტრესით.
გავლენა სატრანსპორტო საშუალებებისა და პოტენციურად საშიში მექანიზმების მართვის უნარზე
საჭიროა განსაკუთრებული ყურადღება სამკურნალო საშუალების დიდი დოზებით მიღებისას, რომლებმაც შეიძლება ხელიშეუწყონ ცნს-ს (ეიფორია, უძილობა) მხრივ ეფექტურ განვითარებას. აგრეთვე, შესაძლებელია მხედველობის დარღვევები სამკურნალო საშუალების ხანგრძლივი გამოყენებისას.
ურთიერთქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან
ურთიერთქმედება სამკურნალო საშუალებებთან
ერთდროულმა გამოყენებამ ფენობარბიტალთან, რიფამპიცინთან, ფენიტოინთან ანეფედრინთან შეიძლება გააძლიეროს კორტიკოსტეროიდების მეტაბოლიზმი, და როგორც შედეგი დააქვეითოს თერაპიული ეფექტი.
პაციენტებისთვის, რომლებიც ღებულობენ კორტიკოსტეროიდულ თერაპიას, უკუნაჩვენებია შემდეგი სახის მკურნალობა:
- ოსპის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია,
- იმუნიზაციის სხვა მეთოდები (განსაკუთრებით მაღალ დოზებში), ნევროლოგიური გართულებების საშიშროებისა და სუსტი იმუნური პასუხის (ანტისხეულების არასაკმარისი გამოყოფა) გამო.
თუმცა, პაციენტებს, რომლებიც ღებულობენ კორტიკოსტეროიდებს ჩანაცვლებითი თერაპიის სახით, შეიძლება ჩატარდეს იმუნიზაცია (მაგალითად, ადისონის დაავადებისას).
ერთდროული მიღება დიურეტიკებთან, მაგალითად, ტიაზიდამთან ერთად, შეიძლება გაზარდოს გლუკოზისადმი აუტანლობის რისკი.
საყირადღებოა პაციენტები, რომლებიც ერთდროულად იღებენკორტიკოსტეროიდებსა და ესტროგენებს, ვინაიდან შესაძლებელია კორტიკოსტეროიდების ეფექტის გაძლიერება. კორტიკოსტეროიდებისა და გულისგლიკოზიდების ერთდროული გამოყენება შეიძლება ზრდიდეს არითმიის და დიჰიტალური ინტოქსიკაციის წარმოშობის რისკს ჰიპოკალიემიის შედეგად, რაც ხელლ უწყობს ორგანიზმიდან კალიუმის გამოყოფას. ამ შემთხვევებში, პაციენტს უნდა დაენიშნოს კალიუმის შემცველი სამკურნალო საშუალებები. კორტიკოსტეროიდებმა შეიძლება გააძლიერონ კალიუმის გამოყოფა, რასაც იწვევს ამფოტერიცინი B გამოყენება. ყველა პაციენტს, რომლებიც იღებენ სამკურნალო საშუალებების ერთ-ერთ ასეთ კომბინაციას, უნდა ყურადღებით გაუკონტროლდეს შრატის ელექტროლითების დონე, კერძოდ კალიუმის დონე სისხლის შრატში.
კორტიკოსტეროიდებისა და კუმარინის რიგის ანტიკოაგულანტების ერთდროულმა გამოყენებამ შეიძლება გააძლიეროს ან შეასუსტოს ანტიკოაგულანტების ეფექტი, რაც დოზის კორექციას საჭიროებს. ასეთ პაციენტებში უნა გვახსოვდეს, რომ შესაძლებელია კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გაწყლულების განვითარება, აგრეთვე ფარული სისხლდენის რისკი. კორტიკოსტეროიდებმა შეიძლება შეამცირონ სალიცილატების კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში. კორტიკოსტეროიდების დოზის შემცირებისას ან თერაპიის შეწყვეტისას უნდაჩატარდეს გამოკვლევასალიცილის მჟავით შესაძლო მოწამვლაზე.
გლუკოკორტიკოსტეროიდებისა და სალიცილატების შერწყმაშეიძლება ზრდიდეს წყლულოვანი პროცესებისსიხშირე და სიმძიმე კუჭშ-ნაწლავის ტრაქტში.
შაქრიანიდიაბეტისმქონე პაციენტებს, ზოგიერთ შემთხვევაში, შეიძლება დაჭირდეთ პერორალური ანტიდიაბეტური სამკურნალო საშუალებების ან ინსულინის დოზის ადაპტაცია, კლუკოკორტიკოსტეროიდების ჰიპერგლიკემიური ეფექტის გათვალისწინებით.
სომატოტროპინთან ერთდროულმა გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს ამ ჰორმონზე პასუხის შემცირება. მკურნალობის პერიოდში უნდა მოერიდოთ ბეტამეტაზონის შემდეგი დოზებით გამოყენებას, რომლებიც აღემატება 300-450 მკგ (0,3-0,45 მგ) 1 მ2 სხეულის ზედაპირისა დღე-ღამეში.
ურთიერთქმედება ლაბორატორიული ტესტების ჩატარებისას
კორტიკოსტეროიდებმა შეიძლება გავლენა იქონიონ ინტროლურჯი ტეტრაზოლიის აღდგენის ტესტზე და გამოიწვიოს ცრუუარყოფითი შედეგების მიღება.
თუ პაციენტი მკურნალობს კორტიკოსტეროიდებით, გათვალისწინებულ უნდა იქნას ბიოლოგიური ტესტების (კანის ტესტი, ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონების დონე და სხვ.) შედეგების ინტერპრეტაციისას.
შეუთავსებლობა:
იშვიათადაა საჭირო ადგილობრივი ანესთეტიკების გამოყენება. თუ საანესთეზიო საშუალებების ერთდროული შეყვანაა, სასურველია, სამკურნალო საშუალება პროტაზონი (შპრიცში და არა ფლაკონში) შეიძლება შერეული იყოს ლიდოკაინის ან პროკაინის ჰიდროქლორიდის 1% ან 2% ხსნარებთან ან სხვა ანესთეტიკებთან, რომლებიც არ შეიცავენ პარაბენებს. დაუშვებელია ანესთეტიკების გამოყენება, რომლებიც შეიცავენ მეთილპარაბენს, პროპილპარაბენს, ფენოლსა და სხვა მსგავსს.
შენახვის პირობები:
შეინახეთ ორიგინალურ შეფუთვაში ტემპერატურაზე 25ºჩ.
შეინახეთ ბავშვებისათვის მიუწვდომელ ადგილას.
ვარგისიანობის ვადა:
2 წელი. არ გამოიყენოთ შეფუთვაზე აღნიშნული ვარგისიანობის ვადის გასვლის შემდეგ.
შეფუთვა:
1,0 მლ სამკურნალო საშუალება ამპულებში გამჭვირვალეუფერული მინისგან გადასატეხი რგოლით, ტევადობით 2 მლ. 5 ამპულა უჯრედოვან შეფუთვაში.
გაცემის წესი:
ფარმაცევტული პროდუქტის ჯგუფი II, გაიცემა ფორმა №3 რეცეპტით
მწარმოებელი:
კ.ო. რომფარმ კომპანი ს.რ.ლ., რუმინეთი, ილფოვი, 075100 ქ.ოტოპენი, ეროილორ, #1ა